ខ្យល់គគឺជារោគសញ្ញានៃជម្ងឺមួយ។ លោកអ្នកនាងកញ្ញាដែលមានសភាពវិលមុខ ងងឹតមុខ ចង់ក្អួតចង្អោរ ត្រជាក់ចុងដៃ ចុងជើង បែកញើសខ្លាំងខុសពីធម្មតា នេះគឺជាអាការដំបូងនៃខ្យល់គ។ ខ្យល់គអាចកើតឡើងដោយងាយបំផុត ជាពិសេសពេលលោកអ្នកធ្វើដំណើរ ជួបនឹងអាកាសធាតុមិនល្អ ក្ដៅខ្លាំង បរិយាកាសមិនបរិសុទ្ធ អាប់អួ ហេតុការណ៍ចម្លែកជាដើម។ ជាពិសេស ខ្យល់គ អាចមានពាក់ព័ន្ធទៅនឹងជម្ងឺអ្វីមួយប្រចាំកាយរបស់លោកអ្នក។
ទស្សនាវដ្ដី សុខភាពយើង ជួបសម្ភាសជាមួយលោកស្រីវេជ្ជបណ្ឌិត សូ សាភី ប្រធានអគារសណ្ដំសង្គ្រោះបន្ទាន់ ប្រពោធនកម្ម និងជាប្រធានផ្នែកប្រពោធនកម្មនៃមន្ទីរពេទ្យព្រះកុសុមៈ ដើម្បីបកស្រាយអំពីមូលហេតុខ្យល់គ។
ខ្យល់គ
ខ្យល់គគឺជាពាក្យដែលប្រជាជនខ្មែរយើងតែងតែនិយាយតៗគ្នាមក។ ជាភាសាវេជ្ជសាស្ដ្រខ្យល់គមានឈ្មោះថា សាំងគុប (Syncope)។ ខ្យល់គអាចបណ្ដាលឱ្យប៉ះពាល់ស្មារតី ដូចជាការសន្លប់ និងពេលខ្លះគ្រាន់តែងងឹតមុខដួលដោយប៉ះពាល់ស្មារតីបន្ដិចបន្ដួច។ ឧទាហរណ៍ បើសិនជាលោកអ្នកធ្វើដំណើរឬអង្គុយនៅក្នុងបរិស្ថានមិនល្អ បរិយាកាសអាប់អួ ពេលកំពុងព្យាបាលធ្មេញ ឬពេលធ្វើតេស្ដឈាម អាចធ្វើឱ្យលោកអ្នកងងឹតមុខ ហើយក៏ដួលសន្លប់បាត់បង់ស្មារតីតែម្ដង។
ប្រភេទនៃរោគខ្យល់គ
ខ្យល់គ ឬក៏សាំងគុបនេះត្រូវបានចែកចេញជាបីស្ថានភាពទៅតាមស្មារតីរបស់អ្នកជម្ងឺ ៖
1 . ខ្យល់គកម្រិតស្រាល ៖ មានការប៉ះពាល់ស្មារតី។ ជាឧទាហរណ៍បុគ្គលខ្លះដែលកំពុងតែធ្វើដំណើរនៅក្នុងផ្សារ ឬនៅក្នុងបរិយាកាសមិនល្អ ក្ដៅខ្លាំង អាប់អួ ស្រាប់តែងងឹតមុខ ហើយក៏ដួលសន្លប់បាត់បង់ស្មារតីមួយរំពេច។ នៅពេលដែល បាត់បង់ស្មារតី ប្រជាជនដែលនៅជុំវិញនោះក៏បានធ្វើការម៉ាស្សា ច្របាច់ដៃជើង រឹតដើមទ្រូង និងរឹតប្រេងខ្យល់ ដើម្បីឱ្យបុគ្គល ដែលបាត់បង់ស្មារតីនោះបានដឹងខ្លួនឡើងវិញ។ នេះគឺជាឥរិយាបថដែលប្រជាជនខ្មែរតែងតែធ្វើនៅទីប្រជុំជន។ ប៉ុន្ដែបើនិយាយតាមក្បួនវិជ្ជាពេទ្យវិញ ចំពោះបុគ្គលដែលបាត់បង់ស្មារតីដោយសារខ្យល់គនេះ គ្រូពេទ្យស្វែងរកមូលហេតុនៃការបាត់បង់ស្មារតី ឬក៏ហៅដាស់បុគ្គលដែលបាត់បង់ស្មារតីឱ្យដឹងខ្លួនឡើងវិញ។ រោគសញ្ញានៃអាយុជីវិត ដូចជាដង្ហើម ជីពចរ និងចង្វាក់បេះដូងដើរធម្មតា ទាំងអស់មិនធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ដល់អាយុជីវិតទេ។ មួយសន្ទុះក្រោយមកបុគ្គលប្រភេទនេះក៏ដឹងខ្លួនឡើងវិញ នេះគឺជាការបាត់បង់ស្មារតី កម្រិតស្រាល។
2 . ខ្យល់គកម្រិតមធ្យម ៖ ស្មារតីចុះខ្សោយ អ្នកជម្ងឺដែលសន្លប់អាចដឹងខ្លួនឡើងវិញដោយការធ្វើរំញោចឱ្យឈឺ (ប៉ុន្ដែមិនត្រូវធ្វើឱ្យហួសហេតុរហូតដល់មានរបួសស្នាមនោះទេ)។ ចំណែកឯរោគសញ្ញានៃអាយុជីវិតគឺអាចមានការប្រែប្រួលខ្លះដែរ ដូចជា ដង្ហើមដើរញាប់ ប៉ុន្ដែសម្ពាធឈាមបេះដូងឬក៏ជីពចរមិនប្រែប្រួលនោះទេ។ បើសិនជាបុគ្គលដែលបាត់បង់ស្មារតីមានសភាពបែបនេះ ត្រូវតែបញ្ជូនទៅមន្ទីរពេទ្យដើម្បីការពារកុំឱ្យមានប្រកាច់និងអាការផ្សេងៗទៀត។ នេះជាកម្រិតដែលត្រូវយកចិត្ដទុកដាក់។
3 . ខ្យល់គកម្រិតធ្ងន់ ៖ ចំពោះបុគ្គលដែលកើតមានខ្យល់គកម្រិតធ្ងន់ ហើយបានដួលសន្លប់បាត់បង់ស្មារតី ទោះបីជាធ្វើអ្វីក៏មិនដឹងខ្លួនវិញដែរ។ រោគសញ្ញានៃអាយុជីវិតមានសភាពធ្ងន់ធ្ងរ ដូចជាគាំងបេះដូងឬបាត់ដង្ហើម អ្នកជម្ងឺប្រភេទនេះត្រូវធ្វើការសង្គ្រោះបឋម។ ដូចនេះត្រូវតែនាំអ្នកជម្ងឺទៅមន្ទីរពេទ្យជាបន្ទាន់ ឬក៏ទូរស័ព្ទហៅឡានពេទ្យ ចៀសវាងកើតមានដំណាក់កាលធ្ងន់ធ្ងរជាងនេះ។
មូលហេតុដែលបណ្ដាលឱ្យខ្យល់គ
មូលហេតុដែលបណ្ដាលឱ្យខ្យល់គធំៗមានដូចជា ៖
- ជម្ងឺផ្លូវចិត្ដ
- អារម្មណ៍ឆាប់ភ័យខ្លាច ជាពិសេសករណីពាក់ព័ន្ធទៅនឹងជម្ងឺផ្លូវចិត្ដ ដោយមានការភ័យខ្លាចខ្លាំងពេកនៅពេលដែលជួបជាមួយនឹងហេតុការណ៍ដែលមិនដែលជួបប្រទះ ដែលធ្វើឱ្យរន្ធត់ខ្លាំង។
- ព្រមទាំងជម្ងឺដទៃទៀត ជម្ងឺសរសៃឈាមបេះដូង ជម្ងឺពកក គ្រោះថ្នាក់សរសៃឈាមខួរក្បាល ឬជម្ងឺទឹកនោមផ្អែមជាដើម នេះជាករណីធ្ងន់ធ្ងរដែលអ្នកជម្ងឺមិនអាចដឹងខ្លួនមកវិញដោយឯងៗនោះទេ។
រោគសញ្ញាខ្យល់គ
នៅពេលភ្លាមៗអ្នកជម្ងឺមិនទាន់បាត់ស្មារតី អ្នកជម្ងឺអាចមានអារម្មណ៍ថាត្រជាក់ចុងដៃចុងជើង។ បន្ទាប់មកទៀតគឺសង្កេតឃើញពណ៌សម្បុរប្រែប្រួល ដូចជាស្លេកស្លាំង ឡើងប្រផេះ បបូរមាត់ស្លេកឡើងពណ៌ស្វាយ និងបែកញើសខ្លាំង។ អ្នកជម្ងឺមានអារម្មណ៍ ភ័យខ្លាច មិនស្រួលនៅក្នុងខ្លួន ចង់ក្អួតចង្អោរជាដើម មានអ្នកជម្ងឺខ្លះមានអាការវិលមុខ ងងឹតមុខជាដើម។ ក្នុងលក្ខណៈកម្រិតស្រាល អ្នកជម្ងឺអាចដឹងខ្លួនមកវិញ តែនៅក្នុងកម្រិតធ្ងន់ អ្នកជម្ងឺមិនអាចដឹងខ្លួនមកវិញដោយឯងៗនោះ។ ទោះបីជាខំរកវិធីជួយសង្គ្រោះ យ៉ាងណាក៏ដោយ ករណីបែបនេះត្រូវតែនាំអ្នកជម្ងឺទៅមន្ទីរពេទ្យជាបន្ទាន់ ដើម្បីធ្វើការសង្គ្រោះចង្វាក់បេះដូង និងផ្លូវដង្ហើមរបស់ អ្នកជម្ងឺ។
វិធីជួយសង្គ្រោះបុគ្គលខ្យល់គ
វិធីជួយសង្គ្រោះបុគ្គលខ្យល់គគឺជួយទៅតាមសភាពរបស់អ្នកជម្ងឺ។
- ត្រូវជួយទៅលើផ្លូវដង្ហើម និងបេះដូង គឺត្រូវផ្លុំដង្ហើមបុគ្គលដែលកើតខ្យល់គ និងត្រូវស្ទាបជីពចរ ឬក៏ធ្វើការម៉ាស្សា និងប្រើប្រេងខ្យល់ជំនួយ។ បើអ្នកជម្ងឺមានសភាពកាន់តែខ្លាំង ត្រូវនាំទៅមន្ទីរពេទ្យ ដើម្បីឱ្យគ្រូពេទ្យជួយសង្គ្រោះ និងរកមូលហេតុរបស់ជម្ងឺ។
- បើសិនជាអ្នកជម្ងឺកើតមានខ្យល់គនៅក្នុងបរិវេណមន្ទីរពេទ្យ ដូចជាមន្ទីរពេទ្យធ្មេញឬនៅកន្លែងបូមឈាម គឺត្រូវតែបញ្ឈប់សកម្មភាពទាំងនេះសិន ហើយត្រូវព្យាយាមនិយាយកុំឱ្យអ្នកជម្ងឺភ័យខ្លាច ហើយត្រូវសម្រួលឥរិយាបថឡើងវិញ។
- ចំពោះប្រជាជនខាងក្រៅ ដូចជានៅទីផ្សារ កន្លែងប្រជុំជន កន្លែងក្ដៅខ្លាំង ឬបរិស្ថានអាប់អួ កាលណាបើអ្នកជម្ងឺខ្យល់គត្រូវនាំអ្នកជម្ងឺមកកន្លែងដែលមានបរិយាកាសល្អ ហើយត្រូវធ្វើចលនាទ្រូង ម៉ាស្សាបន្ដិចបន្ដួច យកប្រេងខ្យល់ ឬប្រេងក្រឡាឱ្យអ្នកជម្ងឺហិត ដើម្បីឱ្យដង្ហើមដើរបានស្រួល។ មិនត្រូវនាំគ្នារោមមើលនោះទេ ព្រោះអាចធ្វើឱ្យបរិយាកាសអាប់អួកាន់តែខ្លាំង។
- នៅក្នុងករណីធ្ងន់ធ្ងរ ត្រូវនាំមកជួបគ្រូពេទ្យ។ នៅពេលនោះគ្រូពេទ្យបានពិនិត្យទៅលើសរីរាង្គមួយចំនួន ដូចជាពិនិត្យមើលប្រស្រីភ្នែក ពិនិត្យសម្ពាធឈាម ជីពចរ និងស្វែងរកជម្ងឺផ្សេងៗដែលបណ្ដាលឱ្យកើតមានខ្យល់គ។ បើសិនជាលោកអ្នកចេះអនុវត្ដគួរតែធ្វើការសង្កត់បេះដូង និងផ្លុំខ្យល់ចូលសួត រង់ចាំឡានពេទ្យមកដឹកអ្នកជម្ងឺទៅមន្ទីរពេទ្យ។
វិធីការពារអ្នកជម្ងឺខ្យល់គ
ខ្យល់គអាចការពារបានចំពោះអ្នកជម្ងឺមួយចំនួនដូចជា ៖
- ចំពោះអ្នកជម្ងឺទឹកនោមផ្អែម ការប្រើថ្នាំទឹកនោមផ្អែមដូច្នេះដើម្បីការពារកុំឱ្យមានស៊ាំគុប ដោយសារការចុះជាតិស្ករ លោកអ្នកគួរទទួលទានអាហារពេលព្រឹក និងធ្វើឱ្យមានលំនឹងស្ករក្នុងឈាម។
- លោកអ្នកនាងកញ្ញាដែលតែងតែឧស្សាហ៍ងងឹតមុខឬក៏ខ្យល់គ គួរតែកុំធ្វើដំណើរទៅកន្លែងដែលមានបរិយាកាសអាប់អួ គ្មានខ្យល់បរិសុទ្ធ ព្រោះងាយនឹងកើតមានបញ្ហាខ្យល់គ។ ជាពិសេសចំពោះលោកអ្នកមួយចំនួនដែលងងឹតមុខនៅពេលឃើញឈាម ឬសកម្មភាពរន្ធត់គួរឱ្យខ្លាច ត្រូវតែចៀសវាងកុំទៅកន្លែងនោះ។
- ពាក់ព័ន្ធនឹងជម្ងឺផ្លូវចិត្ដ និងរូបរាងកាយ គួរតែកុំឱ្យកើតមានរឿងភ័យរន្ធត់ឬឈឺចាប់ចំពោះបុគ្គលប្រភេទនេះ។
- បើសិនជាពាក់ព័ន្ធទៅនឹងជម្ងឺសរសៃឈាមបេះដូង ក្រពេញទីរ៉ូអ៊ីត និងសរសៃឈាមខួរក្បាល ត្រូវតែធ្វើការព្យាបាលអ្នកជម្ងឺឱ្យបានទាន់ពេលវេលា ទើបអាចចៀសផុតពីភាពសន្លប់ឬខ្យល់គនេះបាន។
ដំបូន្មានអ្នកជំនាញ
ចំពោះអ្នកដែលមានអារម្មណ៍ថាមិនសូវល្អ ហើយប្រព័ន្ធផ្លូវចិត្ដ និងផ្លូវកាយចុះខ្សោយ ត្រូវតែមានការប្រយ័ត្ន។ សម្រាប់ប្រជាជនខ្មែរយើង កាលណាដែលឃើញបុគ្គលណាម្នាក់ដួលបាត់បង់ស្មារតី គួរតែមានអ្នកណាម្នាក់ជួយសង្គ្រោះ មិនត្រូវទៅរោមមើលច្រើនគ្នានោះទេ ព្រោះអាចធ្វើឱ្យបរិយាកាសអាប់អួ ជាហេតុធ្វើឱ្យអ្នកជម្ងឺកាន់តែមានសភាពធ្ងន់ធ្ងរ។ បើសិនជាសភាពដែលសន្លប់ នៅតែមិនបានដឹងខ្លួនទៀតនោះ គួរតែនាំអ្នកជម្ងឺទៅមន្ទីរពេទ្យ។ បើសិនជាលោកអ្នកមានលទ្ធភាព នៅពេលដែលអ្នកជម្ងឺដឹងខ្លួនវិញ ហើយ គួរតែសួរនាំ និងហៅញាតិមិត្ដបងប្អូនរបស់អ្នកជម្ងឺឱ្យមកទទួលយកអ្នកជម្ងឺត្រឡប់ទៅផ្ទះវិញ មិនត្រូវបណ្ដោយឱ្យអ្នកជម្ងឺធ្វើដំណើរទៅផ្ទះតែម្នាក់ឯងនោះទេ។
ចំពោះលោកអ្នកដែលមានការភ័យខ្លាច មុនធ្វើការព្យាបាលជម្ងឺឬអ្វីមួយ(ដូចជាដកធ្មេញ ឬបូមឈាម) គ្រូពេទ្យត្រូវតែពន្យល់អ្នកជម្ងឺនូវការងារដែលអនុវត្ដទៅលើអ្នកជម្ងឺឬក៏ថ្នាំបំបាត់ភ័យខ្លាច។
ប្រភព ៖ ទស្សនាវដ្តី សុខភាពយើង លេខ០៥៧ ខែតុលា ឆ្នាំ២០១០
Leave a Reply