នៅប្រទេសកម្ពុជា ជម្ងឺធ្លាក់ទឹកចិត្ដ ជាជម្ងឺដែលកើតមានច្រើន និងគ្រប់វ័យផងដែរ។ បើតាមប្រសាសន៍របស់លោកសាស្ដ្រាចារ្យ កា ស៊ុនបូណាត អ្នកឯកទេសវិកលវិទ្យា បានឱ្យដឹងថាក្នុងចំណោមអ្នកជម្ងឺ១០០នាក់ មានអ្នកជម្ងឺប្រមាណជា៣៥% ដែលមានជម្ងឺធ្លាក់ទឹកចិត្ដនេះ។
ហេតុអ្វីបានជាមានជម្ងឺធ្លាក់ទឹកចិត្ដ?
មានមូលហេតុជាច្រើន ដែលនាំឱ្យមានជម្ងឺធ្លាក់ទឹកចិត្ដ ដូចជាការបាត់បង់ទ្រព្យសម្បត្ដិ កិត្ដិយស មនុស្សដែលយើងស្រឡាញ់ ផ្ទះសម្បែង ការបរាជ័យជាដើម។ អ្វីៗដែលយើងធ្លាប់មាន ត្រូវបាត់បង់វាទៅវិញ ធ្វើឱ្យយើងមានការសោកស្ដាយជាខ្លាំង ធ្វើឱ្យយើងឈឺចិត្ដ ឬតូចចិត្ដ ឈឺចាប់ និងទុក្ខសោក។ ករណីផ្សេងទៀត គឺដោយសារការប្រើថ្នាំមួយចំនួន ដូចជាពពួកថ្នាំគ័រទីកូអ៊ីត ដិចសាមេតាសូន ដិចតង់ស៊ីល ជាដើម។ កាលណាយើងប្រើច្រើន វាធ្វើឱ្យយើងទៅជាទន់ដៃ ទន់ជើងរហូតក្លាយជាជម្ងឺធ្លាក់ទឹកចិត្ដ។
ជម្ងឺធ្លាក់ទឹកចិត្ដនេះ កើតមានលើស្ដ្រីច្រើនជាងបុរស។ ដោយសារជាទូទៅ មនុស្សប្រុសត្រូវបានចាត់ទុកជាមនុស្សខ្លាំង ហើយជា មនុស្សមានសិទ្ធិច្រើនជាងមនុស្សស្រី។ នៅពេលដែលមានបញ្ហាលំបាក ប្រុសៗអាចចេញទៅខាងក្រៅនៅពេលល្ងាច ឬថ្ងៃឈប់សម្រាក ដើម្បី ជួបជុំជាមួយមិត្ដភក្ដិ និយាយពីនេះពីនោះ ផ្ដោះប្ដូរយោបល់គ្នាទៅវិញទៅមក អាចជួយលើកទឹកចិត្ដ ហើយសម្រួលបញ្ហាដែលគាត់ជួប ប្រទះ ឱ្យអាចធូរស្រាល ឬរកដំណោះស្រាយបាន។ ចំណែកមនុស្សស្រីនៅក្នុងសង្គមខ្មែរយើង ភាគច្រើនមិនបានចេញទៅណាទេ គឺគិតតែពីនៅក្នុង ផ្ទះ។ ជាឧទាហរណ៍ ប្រសិនបើស្វាមីមានរឿងខឹងអ្វីមួយ ក៏ត្រូវនៅស្ងៀម។ ដូច្នេះស្ដ្រីហាក់ដូចជា មានតួនាទីប្រមូលផ្ដុំនូវភាពតានតឹងច្រើន ជាងបុរស ហើយមិនអាចនិយាយប្រាប់អ្នកណាទេ ព្រោះខ្លួនជាស្រី។ ពិសេសស្ដ្រីមានតួនាទី ជាអ្នកដោះស្រាយបញ្ហាទំនាស់ដោយផ្ទាល់នៅក្នុង ក្រុមគ្រួសារ តាំងពីបងប្អូនកូនចៅឪពុកម្ដាយ។
អ្នកមានជម្ងឺធ្លាក់ទឹកចិត្ដមានអាការបែបណា?
ជម្ងឺធ្លាក់ទឹកចិត្ដមាន ៣កម្រិត គឺកម្រិតល្មម កម្រិតមធ្យម និងកម្រិតធ្ងន់ធ្ងរ។
-កម្រិតល្មម (កម្រិតស្រាល) ៖ អ្នកជម្ងឺគ្រាន់តែមានចិត្ដស្រងូតស្រងាត់ មិនសូវនិយាយស្ដី ពិសារបាយមិនបានច្រើន គេងមិន លក់ អារម្មណ៍មិនមូល ឈឺក្បាល ភ្លេចមុខភ្លេចក្រោយ។ ជួនកាលខឹងខ្លួនឯង អស់សងឹ្ឃម តូចចិត្ដ អារម្មណ៍រវើរវាយ គិតច្រើន រហូតមិនចង់ ជួបគេឯងចង់តែទៅណាឱ្យបាត់។
-កម្រិតមធ្យម ៖ គឺធ្វើទុក្ខកាន់តែខ្លាំង គេងមិនលក់កាន់តែខ្លាំង ស្រកទម្ងន់ និងមានអារម្មណ៍ឆេវឆាវ។
-កម្រិតធ្ងន់ធ្ងរ ៖ ភ្លេចភ្លាំងកាន់តែខ្លាំង បាយមិនបាន ស្គមខ្លាំងធ្វើអ្វីមិនកើត។ អ្នកជម្ងឺចាប់ផ្ដើមមានអាការចង់សម្លាប់ខ្លួនឯង ជួន កាលទៀត មិនចង់សម្លាប់ខ្លួនឯងបែរជាចង់សម្លាប់អ្នកដ៏ទៃ។
ចំពោះអ្នកដែលប៉ងសម្លាប់ខ្លួនឯង នៅពេលត្រូវបានគេជួយឱ្យរួចផុតអំពីការស្លាប់ហើយ ត្រូវយកគេទៅព្យាបាលផ្នែកជម្ងឺផ្លូវចិត្ដ្ដឱ្យ ថយចុះ បើមិនដូច្នោះទេ អ្នកនោះនឹងប៉ងសម្លាប់ខ្លួនទៀត។ ផលវិបាកនៃជម្ងឺធ្លាក់ទឹកចិត្ដ គឺអាចបណ្ដាលឱ្យបាត់បង់ជីវិត ឬក្លាយទៅជាមនុស្ស ពិការផ្លូវចិត្ដ។
វិធីបង្ការ និងទប់ស្កាត់ជម្ងឺធ្លាក់ទឹកចិត្ដ
កាលណាយើងជួបបញ្ហាខកចិត្ដ ការបាត់បង់ក្ដី ការបរាជ័យក្ដី យើងមិនត្រូវនៅស្ងៀមទេ។ ត្រូវរកអ្នកជួយផ្ដល់ប្រឹក្សា ជួយលើក ទឹកចិត្ដ និងជួយដោះស្រាយឱ្យបានត្រឹមត្រូវ ដែលនាំឱ្យការពិចារណារបស់យើងអាចត្រឹមត្រូវ ហើយយើងធ្វើការមិនជួបការបរាជ័យ។ មិន ត្រូវយល់ថា ខ្លួនឯងជាមនុស្សអភ័ព្វ ជាមនុស្សសំណាងអាក្រក់ជាងគេទេ តែត្រូវគិតថា មានគេលំបាកជាងយើងទៅទៀត។ នៅក្នុងសង្គមខ្មែរ យើង នៅពេលមានឪពុកម្ដាយស្លាប់ អាចារ្យ ឬមនុស្សចាស់តែងមកណែនាំពន្យល់ថា កុំឱ្យកើតទុក្ខពេក គាត់សា្លប់ទៅគាត់បានសុខហើយ។ តាមពុទ្ធឱវាទបានលើកឡើងថា “ កើតចាស់ឈឺស្លាប់”។ ដូច្នេះបើមានបងប្អូន ឬឪពុកម្ដាយស្លាប់ កុំឱ្យមានការស្ដាយស្រណោះពេក ព្រោះវា ជារឿងធម្មតា។ យើងមិនត្រូវឱ្យការពិបាកចិត្ដគ្របដណ្ដប់មកលើយើងពេកទេ ត្រូវចេះពង្រឹងជំហរថា វាជារឿងធម្មតា។ ប្រសិនបើយើងចេះ តែកើតទុក្ខរាប់ឆ្នាំ ធ្វើឱ្យយើងមានជម្ងឺធ្លាក់ទឹកចិត្ដ មានតែការអប់រំ និងការឱ្យយោបល់ ទើបអាចជួយបានខ្លះ។
ជម្ងឺនេះ សំខាន់គឺយើង ត្រូវស្គាល់រោគសញ្ញារបស់វា។ បើយើងដឹងថាមានជម្ងឺធ្លាក់ទឹកចិត្ដហើយ យើងត្រូវព្យាយាមនៅជួបជុំក្នុង រង្វង់គ្រួសារ ហើយនិយាយប្រាប់គេ មិនត្រូវអៀនខ្មាសទេ។ បើយើងមិនហ៊ាននិយាយប្រាប់គេ វានាំឱ្យអាការជម្ងឺកាន់តែធ្ងន់ធ្ងរ នាំឱ្យមានការ លំបាក និងគ្រោះថ្នាក់សម្រាប់ខ្លួនឯង និងក្រុមគ្រួសារ។ លើសពីនេះ បើក្នុងករណីណាដែលជួបប្រទះនូវទុក្ខសោក ការខកចិត្ដ ការព្រាត់ប្រាស់ ត្រូវនិយាយជាមួយចាស់ទុំ ឬជាមួយនរណាម្នាក់ដែលយើងគោរព ឱ្យគេជួយឱ្យយោបល់។ ប្រសិនបើគាត់ដោះស្រាយមិនបានទៀត យើងត្រូវ ឱ្យគ្រូពេទ្យជួយដោះស្រាយឱ្យ ព្រោះគ្រូពេទ្យខាងវិកលវិទ្យា គាត់មានជំនាញខាងចិត្ដសាស្ដ្រ គេយល់ពីជម្រៅចិត្ដរបស់យើង។ យើងម្នាក់ៗក៏ ត្រូវស្វែងយល់ពីអ្នកដ៏ទៃដែរ។ បើឃើញគេប្ដូរអកប្បកិរិយា កុំអាលចាប់កំហុសគេថា ជាការខុសឆ្គងឱ្យសោះ ត្រូវស្វែងយល់ឱ្យដឹងថា វាជា ជម្ងឺ ឬជាការប្ដូរឥរិយាបទរបស់មនុស្សម្នាក់ៗ ដែលគេចង់ធ្វើ ឬកាច់រាង។ ប្រសិនបើយើងចេះតែចោទប្រកាន់គេ នុះនាំឱ្យគេកាន់តែមាន អាការធ្ងន់ធ្ងរឡើង។ តែបើយើងដឹងថា វាបណ្ដាលមកពីជម្ងឺផ្លូវចិត្ដ យើងគួរតែអនុគ្រោះមេត្ដាករុណា ហើយយើងជួយលើកទឹកចិត្ដគ្នា ទើប អាចបន្ថយការកើតជម្ងឺធ្លាក់ទឹកចិត្ដបាន។
និយាយរួមដើម្បីបង្ការ និងជួយកាត់បន្ថយជម្ងឺផ្លូវចិត្ដ យើងគួរជួយគ្នាទៅវិញទៅមក គោរពសិទ្ធិគ្នា ហើយស្មោះត្រង់ជាមួយគ្នា មិនកេងប្រវ័ញ្ច។ បើគិតតាមធម៌ព្រះ ក៏អាចជួយកាត់បន្ថយវិបត្ដិដែលនាំឱ្យកើតជម្ងឺធ្លាក់ទឹកចិត្ដ គឺមេត្ដា ករុណា រួចហើយយើងជួយឈឺឆ្អាល អាណិតអាសូរ ពេលនោះអ្នកជម្ងឺនឹងមានក្ដីសង្ឃឹម ហើយសប្បាយចិត្ដឡើងវិញ។
ប្រភព ៖ ទស្សនាវដ្តី សុខភាពយើង លេខ០០២ ខែមីនា ឆ្នាំ២០០៦
Leave a Reply