ឆ្លងពីជីវិតកុមារភាព ឈានមកដល់វ័យប្រកួតប្រជែង ដែលប្រើការគិតច្រើន ប្រើអារម្មណ៍ច្រើន មានភាពស្មុគស្មាញច្រើន នាំឱ្យមនុស្សឧស្សាហ៍កើតជម្ងឺផ្លូវចិត្ដណាស់។ ជម្ងឺផ្លូវចិត្ដមានច្រើនប្រភេទ និងចំណាត់ថ្នាក់តាមការវិនិច្ឆ័យរបស់អ្នកជំនាញខាងវិកល វិទ្យា មានដូចជាជម្ងឺវិកលចរិកស្រួចស្រាវ ជម្ងឺស្ដ្រេស្ស ជម្ងឺធ្លាក់ទឹកចិត្ដ ជម្ងឺបាក់ស្បាត ជម្ងឺចាញ់ច្រាបជាដើម។ មូលហេតុ និងរោគ សញ្ញានៃជម្ងឺផ្លូវចិត្ដនីមួយៗមានការពិបាកក្នុងការធ្វើចំណាត់ថ្នាក់ និងយល់ដឹងណាស់ សម្រាប់អ្នកដែលមិនមានចំណេះដឹងខាងផ្នែក នេះ។ មានតែអ្នកឯកទេសទេ ដែលដឹងច្បាស់ពីប្រភេទជម្ងឺ និងធ្វើការព្យាបាលប្រកបដោយប្រសិទ្ធភាព។
លោកសាស្ដ្រាចារ្យ ផាន់ ចាន់ពៅ ជាអនុប្រធានសមាគមចិត្ដវិទ្យាកម្ពុជា បានបកស្រាយពីជម្ងឺផ្លូវចិត្ដម្យ៉ាងដែលនិយាយ ច្រើន សើចច្រើន ឬអួត មានឈ្មោះថាម៉េនៀ ដល់មិត្ដអ្នកអានតាមរយៈទស្សនាវដ្ដី សុខភាពយើង។
ជម្ងឺម៉េនៀ ជាអ្វី?
ម៉េនៀជាឈ្មោះជម្ងឺជាភាសាអង់គ្លេស ដែលមិនទាន់មានការបកប្រែជាភាសាខ្មែរជាផ្លូវការនៅឡើយទេ។ វាជាជម្ងឺផ្លូវចិត្ដ ម្យ៉ាងដែលអាចចាត់ទុកថាជាប្រភេទជម្ងឺធ្ងន់ធ្ងរមួយ បើអ្នកជម្ងឺមិនបានយកចិត្ដទុកដាក់ព្យាបាល។ ជម្ងឺម៉េនៀនាំឱ្យអ្នកមានជម្ងឺមាន អាការបែបសប្បាយហួសប្រមាណ ស្រមើលស្រមៃហួសប្រមាណ អណ្ដែងអណ្ដូងហួសប្រមាណ ឬអាចចាត់ទុកថាសប្បាយនៅក្នុង របៀបមិនធម្មតា។ វាក៏ជាប្រភេទជម្ងឺវិកលចរិតដែរ។ ជម្ងឺម៉េនៀច្រើនកើតមានចំពោះមនុស្សពេញវ័យ ហើយអ្នកឯកទេសសុខភាព អាចសម្គាល់បានងាយនៅដំណាក់កាលដែលអ្នកជម្ងឺមានអារម្មណ៍ឡើងខ្ពស់។ ខុសពីជម្ងឺធ្លាក់ទឹកចិត្ដដែលអ្នកជម្ងឺមានអារម្មណ៍ធ្លាក់ចុះ វិញ។ លក្ខណៈពិសេសនៃជម្ងឺនេះ គឺវាមានការប្រែប្រួលជាគ្រា។ ពេលខ្លះអ្នកជម្ងឺអាចមានសភាពល្អជាធម្មតាវិញ ទោះមិនបានទទួល ការព្យាបាលក្ដីខុសពីជម្ងឺផ្លូវចិត្ដផ្សេង ដែលត្រូវការថ្នាំព្យាបាលទើបជា។ ដោយអ្នកជម្ងឺមិនអាចគ្រប់គ្រងខ្លួនឯងបាន វាអាចនាំឱ្យមាន គ្រោះថ្នាក់ដល់ថ្នាក់បាត់បង់ជីវិត។ រហូតមកដល់សព្វថ្ងៃនេះ មិនទាន់មានការសិក្សាអំពីអ្នកដែលរងគ្រោះពីជម្ងឺនេះឱ្យបានច្បាស់លាស់ ទេ។
រោគសញ្ញាជម្ងឺម៉េនៀ
អ្នកជម្ងឺម៉េនៀច្រើនមានអាការអាកប្បកិរិយាសម្ដែងចេញមកមិនធម្មតា ដូចជានិយាយច្រើន ឬនិយាយញាប់មិនចំប្រធាន បទ ឬមិនចំសាច់រឿង មានអារម្មណ៍សប្បាយ មោទនភាព និយាយអួត របៀបមិនធម្មតា គ្មានការទទួលខុសត្រួវ មិនអាចនៅសម្រាក ស្ងៀម ឬអង្គុយស្ងៀម ព្យាយាមធ្វើកិច្ចការច្រើនយ៉ាង តែមិនអាចបញ្ចប់មួយណាបាន។ ការទទួលទានដំណេកតិច ឬអាចមិនសម្រាន្ដ តែម្ដង ឬមួយយប់អាចសម្រាន្ដត្រឹមពីរម៉ោង។ ពេលអានសៀវភៅ ញញឹម សប្បាយចិត្ដ និងនិយាយច្រើនតែម្នាក់ឯង។ អ្នកជម្ងឺមាន អារម្មណ៍ផ្លូវភេទកើនឡើង។ គាត់មិនអាចបញ្ជាខ្លួនឯងបាន ច្រើននិយាយអ្វីដែលបែកឆ្វេង ដូចជាគាត់ថាមានគេបញ្ជា ហើយជួនពិបាក យល់ថាគាត់និយាយពីអ្វី។ អ្នកជម្ងឺមានការទំនាក់ទំនងល្អខុសពីធម្មតា ឬចិត្ដល្អខុសពីធម្មតាមិនដូចពីមុន។ មានគម្រោងទៅថ្ងៃអនា គតធំៗ ហើយកើតនៅរយៈពេលមួយអាទិត្យទៅបីខែ។ អ្នកជម្ងឺមានអារម្មណ៍នៃការគិត មានភាពជាធំ ភាពអស្ចារ្យ សប្បាយរីករាយ ដោយគ្មានមូលហេតុ មួម៉ៅ ធុញទ្រាន់ មានការមមើមមាយ និងឮសម្លេងដែលអ្នកដទៃមិនឮ។ ជារឿយៗសម្លេងនេះតែងប្រាប់គាត់ ថាគាត់ជាមនុស្សសំខាន់ដែលអាចធ្វើអ្វីអស្ចារ្យបាន អ្នកជម្ងឺគិតថាគេជាកំពូលមនុស្ស ជាស៊ុបភើរមែន ឬមនុស្សមិនធម្មតាដែលមាន វេទមន្ដអស្ចារ្យ មិនដូចគេជាដើម។ មិនព្រមទទួលយកការព្យាបាលដោយគិតថាខ្លួនមានអានុភាពពិសេស ជាមនុស្សពិសេសអស្ចារ្យ ឬគិតថាមនុស្សដទៃកំពុងព្យាយាមធ្វើទុក្ខទោសដល់គាត់ ឬប្រកែកថាខ្លួនមិនមានជម្ងឺអ្វី។ គេមិនអាចវិនិច្ឆ័យនរណាម្នាក់ថាមានជម្ងឺផ្លូវ ចិត្ដម៉េនៀតាមរយៈអាការខាងក្រៅភ្លាមទេ។ ពោលត្រូវឆ្លងកាត់បច្ចេកទេសសាកសួរ និងការធ្វើចំណាត់ថ្នាក់ប្រភេទជម្ងឺតាមរយៈ រោគសញ្ញាដោយអ្នកជំនាញ។
មូលហេតុបង្កជម្ងឺម៉េនៀ
មិនមានមូលហេតុពិតប្រាកដ ដែលថាជម្ងឺនេះកើតឡើងដោយសារអ្វីទេ ជួនកាលកើតដោយមិនមានមូលហេតុពិតប្រាកដ។ ប្រសិនបើមិនបានត្រួតពិនិត្យ ឬគ្រប់គ្រង់ការគិតឱ្យបានល្អ ការគិតស្រមើលស្រមៃហួសប្រមាណ អណ្ដែងអណ្ដូងហួសហេតុ ភ្លើតភ្លើន ច្រើន មោទនភាពច្រើន រស់នៅក្នុងសង្គមដែលមិនមានលក្ខខ័ណ្ឌសមស្របជាដើម ជាមូលហេតុដែលនាំឱ្យមានជម្ងឺម៉េនៀ។ ជម្ងឺម៉េនៀ ច្រើនកើតនៅលើមនុស្សដែលឈានដល់វ័យប្រកួតប្រជែង តែមិនមានការអះអាងណាមួយឱ្យបានច្បាស់លាស់ពីមូលហេតុនេះទេ។ ព្រោះពេលពួកគាត់ត្រូវប្រកួតប្រជែង ប្រឡងប្រណាំងគ្នាច្រើន នាំឱ្យងាយប៉ះទង្គិចអារម្មណ៍ផ្លូវចិត្ដ។ សុខភាពផ្លូវចិត្ដមានសារសំខាន់ ណាស់ បើមិនបានយកចិត្ដទុកដាក់ វានាំឱ្យស្លាប់ដូចគ្នា ជាក់ស្ដែងអ្នកជម្ងឺម៉េនៀអាចធ្វើសកម្មភាពស្របទៅតាមការគិតរបស់គាត់ ដូច ជាអាចលោតពីលើអគារខ្ពស់ដោយគាត់គិតថាអាចហោះបានជាដើម។ បើលោកអ្នកបានរស់នៅក្នុងរបបសង្គ្រាម ក្រោមឥទ្ធិពលនៃអំពើហិង្សាក្នុងគ្រួសារ ឬមានការពិបាកស្មុគស្មាញ អាចងាយបង្កជាជម្ងឺផ្លូវចិត្ដ។
វិធីបង្ការ និងវិធីព្យាបាលជម្ងឺម៉េនៀ
ការរស់នៅក្នុងសង្គមគ្រួសារមួយដែលមានការថ្នាក់ថ្នម ការលើកទឹកចិត្ដ ការយោគយល់ ការស្រឡាញ់ ការយកចិត្ដទុក ដាក់ មានសុខភាពផ្លូវចិត្ដល្អ ជីវភាពសមរម្យធូធារ គឺមិនងាយមានជម្ងឺផ្លូវចិត្ដទេ។ សូមកុំគិត ឬប្រើប្រាស់អារម្មណ៍ច្រើនពេក គ្រប់ គ្រងការគិតប្រកបដោយសុទិដ្ឋិនិយម ឬការគិតប្រកបដោយភាពជាក់ស្ដែង។ សូមកុំប្រើប្រាស់រូបារម្មណ៍ ឥន្ទ្រីយារម្មណ៍ហួសហេតុ។ ការគិតគួរស្ថិតនៅក្នុងបរិបទតថភាព ឬត្រឹមត្រូវតាមលក្ខណៈវិទ្យាសាស្ដ្រ។ គួរនាំអ្នកជម្ងឺទៅមណ្ឌលសុខភាព ឬមន្ទីរពេទ្យដែលមាន សេវាព្យាបាលជម្ងឺផ្លូវចិត្ដ និងដែលមានអ្នកពិគ្រោះយោបល់។ មានតែអ្នកជំនាញទេ ដែលអាចព្យាបាលមានប្រសិទ្ធភាពខ្ពស់។ ចំពោះ ការព្យាបាល អ្នកដែលនៅជុំវិញ ជាទីប្រឹក្សាដ៏ល្អដែលអាចជួយឱ្យអារម្មណ៍អ្នកជម្ងឺបានធូរស្រាល។ សូមជ្រើសរើសវិធីសាស្ដ្រលួង លោមដោយពន្យល់ថាការគិតរបស់គាត់នេះមិនពិតទេ តែកុំប្រឆាំងគាត់ដោយចំៗ ឬផ្ទាល់។ សូមយកចិត្ដទុកដាក់ឱ្យបានខ្លាំង ចំពោះ អ្នកមានជម្ងឺផ្លូវចិត្ដ ដោយកុំបណ្ដោយឱ្យនៅតែម្នាក់ឯង មិនត្រូវស្ដីបន្ទោស ព្រោះងាយខឹងជាមួយនឹងពាក្យដែលមិនស្របនឹងចិត្ដគាត់ ណាស់។ សូមព្យាយាមលើកទឹកចិត្ដ និងព្យាយាមបង្វែរការគិតរបស់ជម្ងឺឱ្យមកក្នុងផ្លូវត្រឹមត្រូវ។ សូមព្យាយាមពន្យល់ឱ្យខ្លួនគាត់ព្រម ទទួលបាននូវការព្យាបាលនេះ ព្រោះដើម្បីងាយនៅក្នុងការព្យាបាល។ អ្នកនៅក្នុងសហគមន៍ និងក្រុមគ្រួសារមានតួនាទីសំខាន់ណាស់ នៅក្នុងការព្យាបាលនេះ។ ដំណាក់កាលចុងក្រោយនៃការព្យាបាល គឺការប្រើប្រាស់ថ្នាំ ហើយមានតែអ្នកឯកទេសទេ ដែលអាចផ្ដល់ថ្នាំ បានដោយមានប្រសិទ្ធភាព។ ថ្នាំអាចមានឥទ្ធិពលជួយបន្ថយការគិត និងបន្ថយការនិយាយច្រើន។ វាអាចឆាប់មានប្រសិទ្ធភាពក្នុង រយៈពេលតែមួយសប្ដាហ៍។ ភាគច្រើនការព្យាបាលជម្ងឺនេះចំណាយពេលត្រឹមតែបីបួនខែអាចជាសះស្បើយ។
ដំបូន្មានអ្នកជំនាញ
សូមយកចិត្ដទុកដាក់ថែរក្សាសុខភាពផ្លូវចិត្ដ ព្រោះវាមានការទាក់ទងនឹងសុខភាពរាងកាយទាំងមូល ហើយមានសារប្រយោជន៍ដូចសុខភាពផ្លូវកាយដែរ។ បើមានបញ្ហាដែលទាក់ទងសុខភាពផ្លូវចិត្ដ សូមប្រញាប់មកទទួលនូវការពិគ្រោះ និងព្យាបាលឱ្យ បានទាន់ពេលវេលា ព្រោះបើធ្ងន់ធ្ងរមែនទែន នាំឱ្យពិបាកនៅក្នុងការព្យាបាល។ មិត្ដភក្ដិជិតស្និទ្ធក៏អាចជួយសម្រាលបន្ទុកនៃជម្ងឺផ្លូវចិត្ដ បានដែរ សូមនិយាយអ្វីដែលជាទុក្ខកង្វល់ចេញមកឱ្យអស់ប្រាប់មិត្ដភក្ដិ ឬតាមវិធីផ្សេងៗចេញមកដើម្បីឱ្យធូរស្បើយ ដោយកុំព្យាយាមលាក់ទុកនៅក្នុងចិត្ដ។
ប្រភព ៖ ទស្សនាវដ្តី សុខភាពយើង លេខ០០៨ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០០៦
Leave a Reply