មនុស្សគ្រប់រូប សុទ្ធតែធ្លាប់មានបទពិសោធន៍ខូចចិត្ដ គ្មាននរណាម្នាក់មិនធ្លាប់ឆ្លងកាត់នោះទេ។ អ្នកខ្លះខូចចិត្ដដោយសារ មានរឿងតូចតាចបន្ដិចបន្ដួច។ រីឯអ្នកខ្លះទៀត ខូចចិត្ដយ៉ាងខ្លាំងចង់សម្លាប់ខ្លួន ដោយសារខ្លួនឯងយល់ថារឿងនោះជារឿងសំខាន់ ហើយខុសបំណងប្រាថ្នា និងអស់សង្ឃឹមនៅក្នុងជីវិត។ ដូចនេះអ្នកដែលទទួលនូវភាពខូចចិត្ដ ដោយសារការខុសបំណង មានទំហំ ឬសណ្ឋានខុសៗគ្នា។
លោកស្រីវេជ្ជបណ្ឌិត ចក ធីតា ឯកទេសវិកលវិទ្យា និងជាអនុប្រធានកម្មវិធីជាតិសម្រាប់សុខភាពផ្លូវចិត្ដនៃក្រសួង សុខាភិបាលធ្វើការបកស្រាយស្ដីពីការខូចចិត្ដជូនមិត្ដអ្នកអានឱ្យបានជ្រាប តាមរយៈការធ្វើកិច្ចសម្ភាសន៍ជាមួយទស្សនាវដ្ដី សុខភាព យើង។
អ្វីទៅហៅថា ខូចចិត្ដ?
ខូចចិត្ដមានន័យថា សំដៅទៅលើអារម្មណ៍ ឬទឹកចិត្ដធ្លាក់ចុះ(ធ្លាក់ទឹកចិត្ដ) ដែលកើតឡើងដោយសារមានបញ្ហា ឬរឿងរ៉ាវ អ្វីមួយដែលមិនបានដូចសេចក្ដីប៉ងប្រាថ្នាចង់បាន ហើយធ្វើឱ្យមានការតូចចិត្ដ ខកចិត្ដ និងខូចចិត្ដ។
កត្ដាដែលធ្វើឱ្យមានការខូចចិត្ដ
មានមូលហេតុជាច្រើន ដែលបណ្ដាលឱ្យមនុស្សម្នាក់ៗទទួលនៅការខូចចិត្ដដូចជា ការបែកបាក់ កត្ដាគ្រួសារ កត្ដាផ្ទាល់ខ្លួន ការងារ និងសង្គមជាដើម។
1 . ការបែកបាក់ ៖ បញ្ហានៃការខូចចិត្ដដែលមានទំហំធំ គឺនៅក្នុងន័យស្នេហាដែលធ្វើឱ្យអារម្មណ៍មានការប្រែប្រួល ហើយទទួលនូវភាពខកចិត្ដខ្លាំងបំផុត។ ឧទាហរណ៍ សង្សារ២នាក់ស្រឡាញ់គ្នាណាស់។ ស្រាប់តែមានថ្ងៃមួយមានបញ្ហាទំនាស់ឈ្លោះទាស់ ទែងគ្នា ហើយក៏សម្រចចិត្ដចែកផ្លូវគ្នាដើរ ធ្វើឱ្យមានការខូចចិត្ដ។ ចំពោះប្ដី និងប្រពន្ធវិញ នៅពេលដែលបុរស ឬស្ដ្រីមានដៃគូផ្សេង ទៀតខាងក្រៅ ធ្វើឱ្យភាគីប្ដី ឬប្រពន្ធមិនសប្បាយចិត្ដ បណ្ដាលឱ្យមានការរស់នៅមិនចុះសម្រុងនឹងគ្នា និងឈានទៅរកការលែងលះគ្នា ធ្វើឱ្យមានការខូចចិត្ដ ព្រោះខុសបំណងដែលខ្លួនចង់មានសុភមង្គលល្អ។
2 . កត្ដាគ្រួសារ ៖ កូនដែលមិនស្ដាប់ដំបូន្មានឪពុកម្ដាយ មិនចូលសាលាសិក្សារៀនសូត្រ បង្កើតក្រុមបងធំបងតូច ប្រើសារធាតុថ្នាំញៀន ធ្វើឱ្យឪពុកម្ដាយមានការពិបាកចិត្ដ រហូតមានទំហំធំឈានទៅរកការខូចចិត្ដយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរ។
3 . កត្ដាបុគ្គលខ្លួនឯងផ្ទាល់ ៖ កុមារម្នាក់សិក្សារៀនសូត្រមិនពូកែ ប្រាជ្ញាក៏មិនឆ្លាតវៃ ខួរក្បាលគិតអ្វីក៏មិនលឿនដូចគេ។ វ័យសិក្សាសិស្សមួយចំនួនមិនអាចប្រឈមដោះស្រាយបាននៅពេលប្រឡងធ្លាក់។ ចំណុចទាំងនេះធ្វើឱ្យកុមារមានការខូចចិត្ដ។
4 . កត្ដាការងារ ៖ ប្រសិនបើនៅកន្លែងការងារអ្នកនោះរំពឹងថា នឹងទទួលបានឋានៈ ឬបុណ្យសក្ដិធំ។ ផ្ទុយមកវិញបែរជា អ្នកនោះត្រូវបានគេទម្លាក់បុណ្យសក្ដិ ឬបញ្ឈរជើង ធ្វើឱ្យអ្នកនោះមានការខូចចិត្ដ។
5 . កត្ដាបរិយាកាសសង្គម ៖ គ្រួសារជាច្រើនត្រូវខូចចិត្ដ ដោយសារបរិយាកាសសង្គម ដូចជាភ្លើងឆេះផ្ទះ ត្រូវខាតបង់លុយកាក់ក្នុងការរកស៊ី ឬមានគ្រោះមហន្ដរាយទឹកជំនន់ជាដើម បានធ្វើឱ្យផ្ទះសម្បែងរបស់ប្រជាជនខូចខាត និងបណ្ដាលឱ្យគ្រួសារដែលរងគ្រោះត្រូវទទួលនូវការខូចចិត្ដ។
រោគសញ្ញានៃការខូចចិត្ដ
ធម្មតាទឹកចិត្ដរបស់មនុស្សមិនថ្កល់ប្រៀបដូចជាផ្ទៃទឹកនៅក្នុងពាងនោះទេ គឺទឹកចិត្ដនេះមានការប្រែប្រួល។ ខូចចិត្ដសំដៅ ទៅលើអារម្មណ៍ដែលធ្លាក់ចុះ ដែលស្ដែងចេញនូវរោគសញ្ញាផ្លូវកាយ និងផ្លូវចិត្ដ។
- រោគសញ្ញាផ្លូវកាយ ៖ ឈឺក្បាល ឬឈឺនេះឈឺនោះមិនដឹងច្បាស់លាស់ តានតឹងចិត្ដ គេងមិនលក់ រោយកញ្ចឹងក អស់កម្លាំងល្ហិតល្ហៃ ញ៉ាំអ្វីមិនបាន តែបើញ៉ាំបានគឺច្រើនលើសលុប រាងកាយស្គមស្គាំង(ស្រកទម្ងន់) ស្រវាំងភ្នែក វិលមុខ ដកដង្ហើមថប់ៗ ញ័រដើមទ្រូង គេងមិនលក់ ការងារប្រចាំថ្ងៃធ្វើមិនបានពេញលេញជាដើម។
- រោគសញ្ញាផ្លូវចិត្ដ ៖ ច្រើនតែភ្លឹកៗ មិនសូវចងចាំអ្វីបានល្អ មានអារម្មណ៍ប្រែប្រួលភ្លាមៗ ពីសប្បាយរីករាយទៅទុក្ខ ក្រៀមក្រំ មួម៉ៅ តប់ប្រមល់ ឆាប់ខឹង អស់សង្ឃឹម គិតច្រើនតែរឿងដដែលៗមិនចេះចប់មិនចេះហើយ និងថយចុះនូវសម្ពាធអារម្មណ៍ផ្សេងៗ។
ផលប៉ះពាល់នៃការខូចចិត្ដ
សណ្ឋាននៃការខូចចិត្ដបានកើតនៅលើមនុស្សធ្លាប់ឆ្លងកាត់នូវការខុសបំណង មានទំហំផ្សេងៗគ្នា។ សម្រាប់អ្នកដែលខូចចិត្ដ តិចតួច ហើយទំហំនៃការខូចចិត្ដនោះមិនបានធ្វើឱ្យមានការប៉ះទង្គិចអារម្មណ៍ធ្ងន់ធ្ងរ បន្ទាប់មកធូរស្រាលក្នុងរយៈពេលខ្លី វាមិនបង្កឱ្យ មានផលវិបាកអ្វីធ្ងន់ធ្ងរទេ។ តែសម្រាប់អ្នកដែលទទួលនូវការខូចចិត្ដធ្ងន់ធ្ងរ ព្រោះមិនបានដូចចិត្ដដែលប៉ងរំពឹងទុក អាចបណ្ដាលឱ្យ អ្នកនោះឈានទៅមានជម្ងឺផ្លូវចិត្ដ មានគំនិតគិតខ្លី ចង់សម្លាប់ខ្លួន ព្រោះអស់សង្ឃឹម។ ទឹកចិត្ដដែលធ្លាប់មានពីមុនមកត្រូវបាត់បង់ ហើយចេះតែបន្ទោសខ្លួនឯងកើតមកមួយជាតិនេះដូចគេឯងដែរ ហេតុអ្វីមិនមានវាសនាល្អ។ ធម្មតានៅក្នុងក្រុមគ្រួសារ បើមានកូន ទទួលនូវការខូចចិត្ដនឹងរឿងអ្វីមួយ នាំឱ្យឪពុកម្ដាយ បងប្អូន ឬអ្នកដែលនៅក្បែរខ្លួនត្រូវខ្វល់ខ្វាយ មិនសប្បាយចិត្ដ ព្រួយបារម្ភ អាចរហូតធ្លាក់ខ្លួនឈឺទៀតផង។ ក្នុងកំឡុងដែលខូចចិត្ដនេះ សាមីខ្លួនទៅសិក្សា ឬទៅធ្វើការក៏មិនបានពេញលេញដែរ ទោះបីជាអាចធ្វើទៅបានក៏ទៅតែខ្លួន អារម្មណ៍ក៏មិនគិតពីការសិក្សា ឬធ្វើការដែរ។ ជួនកាលទៀតបុគ្គលខ្លះអាចពិសាស្រា ទៅជាអ្នកប្រមឹក និយាយមិនដឹងខុសត្រូវ។ ចំពោះសង្គមវិញ ធ្វើឱ្យបាត់បង់នូវធនធានមនុស្សបម្រើការងារ។
វិធីព្យាបាលការខូចចិត្ដ
បើសិនជាមានសមាជិកណាម្នាក់នៅក្នុងក្រុមគ្រួសារមានការខូចចិត្ដ។ ការព្យាបាលត្រូវតែមានការយកចិត្ដទុកដាក់ពីក្រុមគ្រួសារដែលជាកត្ដាសំខាន់បំផុត។ ប៉ុន្ដែក៏មានការចូលរួមព្យាបាលតាមបែបវេជ្ជសាស្ដ្រដែរ។
- ក្រុមគ្រួសារ ៖ ត្រូវចេះនិយាយលួងលោមពីរឿងនេះពីរឿងនោះ និងគាំទ្រ មិនត្រូវទុកឱ្យបុគ្គលនោះនៅម្នាក់ឯងទេ។ អាចនាំគាត់ដើរលេង ដើម្បីឱ្យគេភ្លេចគិតពីរឿងដែលឈឺចាប់។ ជាពិសេសអាចនាំអ្នកមានវិបត្ដិឱ្យនិយាយសម្ដែងចេញនូវអារម្មណ៍ ទុក្ខព្រួយ ដែលគេកំពុងជួបប្រទះ។
- វេជ្ជសាស្ដ្រ ៖ ព្យាបាលតាមបែបប្រឹក្សាយោបល់ជាមួយគ្រូពេទ្យឯកទេស ជួយបុគ្គលឱ្យបញ្ចេញនូវអារម្មណ៍ទុក្ខព្រួយ ស្វែងរកបញ្ហាដែលកំពុងជួបប្រទះ ចេះដោះស្រាយបញ្ហានោះដោយខ្លួនឯង។ តែបើគាត់មានសភាពធ្ងន់ធ្ងរ នៅតែចង់ធ្វើអត្ដឃាត ត្រូវដាក់ឱ្យសម្រាកនៅក្នុងមន្ទីរពេទ្យ តាមដានពីអារម្មណ៍ និងឥរិយាបថរបស់អ្នកជម្ងឺ និងប្រើឱសថប្រឆាំងនឹងជម្ងឺធ្លាក់ទឹកចិត្ដ។
ដំបូន្មានអ្នកឯកទេស
បើជួបបញ្ហាអ្វីមួយដែលធ្វើឱ្យមានការខូចចិត្ដ កុំចេះតែសម្ងំនៅម្នាក់ឯង។ ព្រោះវានាំឱ្យខ្លួនឯងមានផលវិបាកទៅដល់ផ្លូវចិត្ដធ្ងន់ធ្ងរ។ ត្រូវចេះនិយាយរឿងនោះប្រាប់ក្រុមគ្រួសារ បងប្អូន ឬអ្នកជាទីស្រឡាញ់ដែលខ្លួនទុកចិត្ដ ដើម្បីជួយដោះស្រាយបញ្ហា រំលែកទុក្ខ និងរំសាយភាពស្មុគស្មាញដែលដិតដាមនៅក្នុងអារម្មណ៍។
ប្រភព ៖ ទស្សនាវដ្តី សុខភាពយើង លេខ៣៧ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០០៩
Leave a Reply