ប្រជាពលរដ្ឋមួយចំនួនដែលបានបែកចេញពីឪពុកម្ដាយ បងប្អូនញាតិសន្ដាន ដើម្បីបំពេញការងារ របររកស៊ី រកប្រាក់កម្រៃចិញ្ចឹមគ្រួសារ ឱ្យតែនឹកដល់ពិធីបុណ្យចូលឆ្នាំខ្មែរក៏កើតមានចិត្ដរំភើបសប្បាយរីករាយជាខ្លាំង ព្រោះថាអាចនឹងវិលទៅស្រុកកំណើត ទៅជួបជុំគ្រួសារ ញាតិសន្ដាន មិត្ដភក្ដិ ដែលបានបែកមួយរយៈធំមកហើយ ជាពិសេសមាតាបិតាតែម្ដង។
ទស្សនាវដ្ដី សុខភាពយើង ជួបជាមួយព្រះមហា ឡុង សុភាព ជាព្រះធម្មាចារ្យគង់នៅវត្ដសំពៅមាស ព្រះអង្គ នឹងពន្យល់អំពីការបំពេញតួនាទីរបស់បុត្រាបុត្រីនៅក្នុងពិធីបុណ្យចូលឆ្នាំខ្មែរ។
តួនាទីរបស់បុត្រាបុត្រី
កូនប្រុសស្រីត្រូវដឹងថា មាតាបិតាជាអ្នកមានគុណ ជាអ្នកផ្ដល់កំណើត ជាអ្នកចិញ្ចឹមកូនៗគ្រប់គ្នាឱ្យធំពេញវ័យរហូត ដល់កូនប្រុសស្រីមានគូស្វាមីភរិយាហើយក្ដី ក៏នៅតែបារម្ភពីកូនគ្រប់ពេលវេលា មិនថាកូននៅឆ្ងាយឬក៏ជិតនោះទេ។ បុត្រាបុត្រី គ្រប់រូបត្រូវតែបំពេញកាតព្វកិច្ចជាកូនដ៏ល្អសម្រាប់មាតាបិតាវិញ ដូចជាមាតាបិតាចិញ្ចឹមកូនប្រុសស្រីឱ្យធំដឹងក្ដីនេះឡើង។ ដូចនេះ បុត្រាបុត្រីត្រូវតែធ្វើធម៌តបចំពោះមាតាបិតាវិញដូចជា ៖
១ – បុត្រាបុត្រីគប្បីសិក្សាថា អាត្មាអញ មាតាបិតាបានចិញ្ចឹមរក្សាមកហើយ និងត្រូវចិញ្ចឹមមាតាបិតាវិញ។ កើតមក ជាមនុស្សបើគ្រាន់តែនឹករលឹកដល់អំពើល្អដែលអ្នកដទៃបានធ្វើមកលើខ្លួនមិនឃើញហើយនោះ ចាំបាច់និយាយដើម្បីសន្សំកពូនក្នុង សន្ដានទៅបាន។ បក្សីស៊ីផ្លែពោធិ៍ជ្រៃអស់ហើយ ហើរចេញមិនបែរក្រោយ រឿងនេះមិនគួរតិះដៀលទេ ព្រោះវាជាធម្មតារបស់សត្វ តិរច្ឆាន។ ប៉ុន្ដែមនុស្សយើងវិញ បើធ្វើរបៀបនេះ ពោលគឺមិនបែរក្រោយដោយការនឹករលឹកដឹងគុណដល់អ្នកដទៃ មានមាតាបិតា ជាដើម បានធ្វើហើយនូវប្រយោជន៍សុខចម្រើនកើតកើនដល់ខ្លួននោះ វាគួរឱ្យតិះដៀលខ្លាំងណាស់ ព្រោះមនុស្សយើងមិនមែនជាសត្វ តិរច្ឆានឯណា។ ធ្វើបុណ្យដាក់បាត្រក្រាបសំពះព្រះនៅវត្ដគឺពិតជាល្អ មានចិត្ដស្មោះសរ សន្សំគុណធម៌ក្នុងសន្ដាន ប៉ុន្ដែសូមកុំភ្លេច ព្រះនៅផ្ទះព្រះដ៏មានគុណធ្ងន់ ជាព្រះអរហន្ដគឺជាមាតាបិតា។ សូមកូនប្រុសស្រីចិញ្ចឹមបីបាច់ថែរក្សាក្រាបសំពះមាតាបិតាកុំគប្បីអៀនអន់ កុំឱ្យក្ដៅក្រហាយស្ដាយក្នុងកាលជាខាងក្រោយ។ មនុស្សយើងម្នាក់មានកម្លាំងទៅបានក៏អាស្រ័យដោយការបរិភោគបាយទឹក នំចំណី។ មាតាបិតាចិញ្ចឹមកូនប្រុសស្រីឱ្យរស់ដល់ឥឡូវ ក៏អាស្រ័យទៅលើបាយទឹកនំចំណីដែរ ដូច្នេះបុត្រាបុត្រីគួរតែតបស្នង ទៅលោកវិញនូវការផ្ដល់នំចំណី សម្លៀកបំពាក់ កន្ទេល ខ្នើយ ពូក ផ្ទះជាដើម។
២ – បុត្រាបុត្រីគប្បីសិក្សាថា អាត្មាអញនឹងជួយធ្វើការងារឱ្យមាតាបិតា ដោយសេចក្ដីមិនខ្ជិលច្រអូសឡើយ។ សេចក្ដី ខ្ជិលជាអបាយមុខប្រការមួយ គឺជាប្រធាននៃសេចក្ដីវិនាសប្រយោជន៍គ្រប់យ៉ាង។ យើងខ្ជិលធ្វើការឱ្យអ្នកដទៃ ប៉ុន្ដែមិនគួរខ្ជិល ធ្វើសេចក្ដីល្អឱ្យដល់ខ្លួនឯងឡើយ។ មនុស្សគ្រប់រូបប្រាថ្នាចង់បានសេចក្ដីល្អអំពីអ្នកដទៃ ប៉ុន្ដែសូមកុំភ្លេចថាមិនមានអ្នកណាស្រឡាញ់ យើងជួយយើងជាងខ្លួនយើងឡើយ ដូច្នេះយើងត្រូវប្រាថ្នាសេចក្ដីល្អគ្រប់យ៉ាងអំពីខ្លួនឯង។ ការបម្រើអ្នកមានគុណគឺជាសម្បត្ដិដ៏ប្រពៃ ជាសេចក្ដីល្អមួយដែលអ្នកធ្វើត្រូវបានទទួលដោយខ្លួនឯងយ៉ាងពិតប្រាកដ។ ការងារប្រពៃគឺជាព្រះស្ថិតក្នុងសន្ដានចិត្ដ ពិតជាជួយសត្វ លោកឱ្យរួចផុតចាកកម្ម និងពៀរវេរា មានផលផុតចាកទុក្ខភ័យ។ សូមកូនប្រុសស្រីរក្សាព្រះក្នុងផ្ទះ និងព្រះក្នុងសន្ដានចិត្ដ កុំគប្បីធ្វេសប្រហែសឡើយ។
៣ – បុត្រាបុត្រីគប្បីសិក្សាថា អាត្មាអញនឹងតម្កើងនូវវង្សត្រកូលឱ្យបានល្អ។ ចរិយាមារយាទជារឿងសំខាន់ណាស់ បុត្រ ធីតាគប្បីរក្សាខ្លួនដោយសីលធម៌ ការរក្សាសីលជាការធ្វើសេចក្ដីល្អឱ្យដល់ខ្លួនឯង ដោយមិនចាំបាច់អស់ទុនឡើយ គ្រាន់តែអាស្រ័យ លើស្មារតីថែទាំខ្លួន សិក្សាស្វែងយល់អំពីសុជីវធម៌ សណ្ដាប់ធ្នាប់ល្អ ព្រមដោយការបដិបត្ដិដោយប្រពៃក៏បានសម្រេចផលកម្រៃ ដ៏ប្រសើរ គឺបានធ្វើជាមនុស្សល្អម្នាក់ លើកស្ទួយវង្សត្រកូលផង ប្រទេសជាតិរបស់ខ្លួនផង សង្គមមនុស្សទាំងមូលផង។ ការតម្ដល់ តម្កើងនូវវង្សត្រកូលក៏គឺជាការដែលកូនប្រុសស្រីតម្កល់ខ្លួនឯងឱ្យប្រពៃ ខ្មីឃ្មាតសិក្សារៀនសូត្រផ្លូវលោកផ្លូវធម៌ ចេះជួយសង្គ្រោះ អ្នកដទៃសាងស្នាដៃប្រកបដោយសីលធម៌។
៤ – បុត្រាបុត្រីគប្បីសិក្សាថា អាត្មាអញនឹងបដិបត្ដិឱ្យបានសមគួរជាអ្នកទទួលនូវទ្រព្យមរតក។ មាតាបិតាទោះបីជា ទ្រព្យតិចច្រើនប៉ុនណាក្ដីគ្មានអ្វីដែលគួរឱ្យសង្ស័យឡើយ បើថាគាត់កំណាញ់ក៏តែជាមួយនឹងអ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ ឯចំណែកខាងកូនរបស់ គាត់វិញនោះ មានប៉ុន្មានទុកឱ្យទាំងអស់ ទុកឱ្យដោយចិត្ដរីករាយកក់ក្ដៅជាទីបំផុត។ ដូច្នេះចូរកូនប្រុសស្រីកុំគប្បីធ្វើក្ដីអស់សង្ឃឹមឱ្យ ដល់មាតាបិតា ត្រូវខំបដិបត្ដិខ្លួនឱ្យរឹងប៉ឹង មាននូវមារយាទល្អ សម្ដែងនូវការសមគួរឱ្យជាទីទុកចិត្ដដល់មាតាបិតា ដាច់ខាតកុំមើល ងាយទ្រព្យមរតកឱ្យសោះ ទោះបីតិចតួចឬមិនប្រណិតយ៉ាងណាក្ដី ព្រោះក្នុងមរតកនោះបានបង្កប់ទៅដោយមនោសញ្ចេតនាដ៏ ជ្រាលជ្រៅ ប្រកបដោយព្រហ្មវិហារធម៌ អាណិតស្រឡាញ់ និងមេត្ដាដ៏ខ្លាំងក្លា កាយវិការរឹងប៉ឹង តែចិត្ដទន់ភ្លន់ស្រទន់ដូចមេឃស្រទំចំពោះបុត្រភ្ងាស្ងួនពិសី។ សូមកូនប្រុសស្រីគប្បីទទួលឱ្យបាននូវមរតកពិសេស គឺជាព្រហ្មវិហារធម៌របស់មាតាបិតា ហើយគប្បី ពង្រីកចែកឱ្យដល់ជនដទៃដោយក្ដីមេត្ដាករុណាធំទូលាយបន្ដិចម្ដងៗ។
៥ – បុត្រាបុត្រីគប្បីសិក្សាថា អាត្មាអញត្រូវធ្វើបុណ្យឧទ្ទិសទក្ខិណាទានដល់មាតាបិតាដែលធ្វើកលកិរិយាទៅកាន់បរលោកហើយ។ ទក្ខិណាទានគឺជាទានដែលអ្នកធ្វើជឿកម្មជឿផល ហើយបានធ្វើដល់ទក្ខិណេយ្យបុគ្គល ទក្ខិណេយ្យបុគ្គល គឺបុគ្គលមានគុណ ធម៌ខ្ពង់ខ្ពស់ដូចជាសីលគុណជាដើម ជាបុគ្គលសមគួរនឹងទទួលនូវទក្ខិណាទាន។ ចំណែកពាក្យថាទក្ខិណានុប្បទានគឺឱ្យដល់អ្នកដែលទៅ កាន់បរលោក។ ការធ្វើបុណ្យឧទ្ទិសឱ្យអ្នកដទៃជាសេចក្ដីល្អពីរយ៉ាង ម្យ៉ាងគឺបុណ្យថ្នាក់ទានមានភាពជាឥស្សរៈលើកិលេស ម្យ៉ាងទៀត គឺជាបុណ្យបត្ដិទានមានចិត្ដល្អប្រកបដោយមេត្ដាឬការដឹងគុណចែកបុណ្យឧទ្ទិសកុសលអំពើល្អទាំងពីរយ៉ាងនេះ គឺជាអ្នកធ្វើបានឧទ្ទិស ឱ្យខ្លួនឯងទាំងស្រុង សម្រាប់ជួយខ្លួនឱ្យរួចអំពីភាពជាមនុស្សអាក្រក់។ បើកូនចៅប្រាថ្នាពរគឺរបស់ដែលប្រសើរ សូមកូនចៅបំពេញ ហេតុបានដល់កុសលឱ្យសមគួរដល់ផលទើបអាចទទួលពរបាន។
តួនាទីរបស់បុត្រាបុត្រីនៅក្នុងពិធីបុណ្យចូលឆ្នាំខ្មែរ
តួនាទីនិងជាកិច្ចមួយចំនួនដ៏សំខាន់មិនអាចកាត់ផ្ដាច់បានទាក់ទិននឹងទំនៀមទម្លាប់ បុណ្យចូលឆ្នាំខ្មែរដែលបានផ្សារភ្ជាប់ជា មួយប្រពៃណីទំនៀមទម្លាប់អ្នកកាន់ព្រះពុទ្ធសាសនា។ តាមពិតនៅក្នុងព្រះពុទ្ធសាសនា ព្រះមិនដែលសម្ដែងនូវបុណ្យចូលឆ្នាំនោះទេ ដោយអ្នកប្រាជ្ញក្រោយៗបានបង្កើតនូវពិធីបុណ្យចូលឆ្នាំខ្មែរនេះឡើង ដើម្បីជាប្រយោជន៍ដល់កូនប្រុសស្រីក្នុងមួយឆ្នាំបានជួបជុំមាតា បិតាញាតិសន្ដាន។ នៅក្នុងព្រះពុទ្ធសាសនាទេវតាដែលសំខាន់ជាងគេគឺមាតាបិតា ជាទេវតាចិញ្ចឹមថែរក្សាបុត្រាបុត្រីតាំងពីតូច ក្រូចឆ្មាររហូតដល់ធំបច្ចុប្បន្ននេះ។ នៅក្នុងរយៈកាលបីថ្ងៃជាថ្ងៃចូលឆ្នាំខ្មែរ ក្នុងនាមជាបុត្រាបុត្រីត្រូវតែចេះជួយរម្លែករាល់ការងារ ជាច្រើនជំនួសមាតាបិតា ដូចជាជួយធ្វើបាយសម្លរៀបចំនំចំណីផ្សេងៗជូនលោកទាំងពីរ និងរៀបចំឱ្យលោកទាំងពីរបានទៅវត្ដ ដើម្បី យកចង្ហាន់ទៅប្រគេនព្រះសង្ឃ និងបានស្ដាប់ព្រះធម៌ទេសនាជាដើម។ លើសពីនេះបុត្រាបុត្រីគួរតែគិតទៅដល់ថ្ងៃទី៣ដែលជាថ្ងៃ ស្រង់ព្រះ ដោយមានប្រជាជនខ្មែរយើងទាំងប្រុសស្រី មិនថាព្រះសង្ឃ ទាំងគណៈកម្មាធិការវត្ដ ទាំងពុទ្ធបរិស័ទ តាមកុដិ តាមភូមិ តែងតែស្រង់ទឹកថ្វាយព្រះពុទ្ធរូប ដើម្បីប្រមូលបាននូវផលបុណ្យកុសលដែលកើតឡើងពីការលាងមន្ទិលព្រះពុទ្ធរូបគឺគោរពអំពីគុណ ព្រះសម្មាសម្ពុទ្ធ មិនមែនជាការលាងដុំថ្មធម្មតានោះទេ គឺទុកស្មើនឹងយើងស្រង់ទឹកផ្ទាល់ចំពោះព្រះសម្មាសម្ពុទ្ធក្នុងថ្ងៃចុងក្រោយ។ ក្រោយពីស្រោចទឹកព្រះពុទ្ធហើយ ត្រូវនិមន្ដព្រះសង្ឃដែលគង់ក្នុងវត្ដស្រោចទឹកឱ្យព្រះសង្ឃ នេះជាទំនៀមទម្លាប់នៅថ្ងៃទីបីនៃបុណ្យចូលឆ្មាំខ្មែរ។ ក្រៅពីស្រង់ព្រះពុទ្ធរូប និងស្រោចទឹកឱ្យព្រះសង្ឃហើយ ក៏គួរតែគិតទៅដល់មាតាបិតាផងដែរ ព្រោះមាតាបិតា ជាព្រះរបស់កូនប្រុសស្រី។ កាលណាយើងធ្វើបុណ្យចំពោះលោកទាំងពីរ រមែងបានបុណ្យ ហើយពាក្យថាបុណ្យនេះគឺជាឈ្មោះនៃ សេចក្ដីសុខរបស់មនុស្សគ្រប់រូប។
បណ្ដាំផ្ញើរបស់ព្រះមហា ឡុង សុភាព
សូមឱ្យបុត្រាបុត្រីទាំងឡាយផ្ដល់នូវសេក្ដីសុខដល់មាតាបិតា ព្រោះយើងដឹងហើយថាមាតាបិតាជាអ្នកបង្កើតកូនប្រុសស្រី មកមានសេចក្ដីលំបាកក្រៃលែង គ្រាន់តែប្រសូតបុត្រមិនរួច ប្រសូតបុត្រមិនបានជោគជ័យបាត់បង់ជីវិតទៅ។ ដូច្នេះយើងជាកូន ប្រុសស្រីទាំងឡាយគ្រប់រូបទាំងអស់ គប្បីនឹកដល់មាតាបិតា ធ្វើសេចក្ដីល្អជាមួយមាតាបិតា ចិញ្ចឹមមាតាបិតា បើយើងមិនមានទ្រព្យ សម្បត្ដិដើម្បីចិញ្ចឹមឬតបស្នងចំពោះមាតាបិតាទេ យើងជាកូនប្រុសស្រីទាំងឡាយគប្បីកុំធ្វើឱ្យមាតាបិតាពិបាកចិត្ដ។ សូមឱ្យកូនប្រុស ស្រីទាំងឡាយអាណិតអាសូរដល់មាតាបិតា ព្រោះមាតាបិតានៅជាមួយកូនប្រុសស្រីមិនបាន១០០ឆ្នាំនោះទេ។ ដូច្នេះចាប់ពីពេលនេះតទៅ បុត្រាបុត្រីត្រូវតែធ្វើបុណ្យជាមួយមាតាបិតាឱ្យបានច្រើន ដូចពាក្យចាស់លោកថា “ធ្វើបុណ្យឱ្យទាន់ខែភ្លឺ”។
Leave a Reply