អ្នកខ្លះបានបន្លឺពាក្យថាពូជឆ្កួត គឺឆ្កួតតគ្នា។ តើទស្សនៈនេះត្រឹមត្រូវដែរ ឬទេ? ជម្ងឺវិកលចរិតត្រូវបានចែកចេញជាពីរប្រ ភេទ គឺវិកលចរិតស្រួចស្រាវ និងវិកលចរិតរ៉ាំរ៉ៃ។ សម្រាប់ពេលនេះ ទស្សនាវដ្ដីសុខភាពយើង សូមណែនាំឱ្យលោកអ្នកឱ្យបានស្វែង យល់ពីជម្ងឺវិកលចរិតស្រួចស្រាវជាមុនសិន។
ជម្ងឺវិកលចរិត
ជម្ងឺវិកលចរិត គឺសម្គាល់ទៅលើមនុស្សមានជម្ងឺ់ផ្លូវចិត្ដ ដែលធ្វើឱ្យគាត់មិនអាចទំនាក់ទំនងជាមួយអ្នកដទៃបាន។ ហើយ និយាយជាមួយអ្នកដទៃ និងស្ដាប់គ្ន្នាមិនបាន។ មិនចុះសម្រុងជាមួយអ្នកដទៃក្នុងការប្រាស្រ័យទាក់ទងគ្នា។ មានអាកប្បកិរិយាប្លែក ខុសពីគេឯង មានអារម្មណ៍គិតផ្ដេសផ្ដាស យល់ខុសថាជាត្រូវ។ អ្នកខ្លះមានអាការខ្លាច យល់ថាមានគេតាមសម្លាប់ខ្លួន ថាគេដាក់ ស្នេហ៍ ថាគេធ្វើអំពើមកលើខ្លួនជាដើម។ ជួនកាលទៀត អ្នកវិកលចរិតចេះតែមើលឃើញ ស្ដាប់ឮនូវអ្វីៗដែលអ្នកដទៃមើលមិនឃើញ ស្ដាប់មិនឮពាក្យ ខ្មែរហៅថាមមាល។
អការរោគជម្ងឺវិកលចរិត
ក្រៅពីអាការខាងលើ អ្នកជម្ងឺមានអារម្មណ៍មិនកក់ក្ដៅ នៅសម្ងំតែក្នុងបន្ទប់។ អ្នកខ្លះទៀតមានអាការទៅជាកាចដោយ សារគាត់យល់ខុសពីគេ ថាគេមានបំណងអាក្រក់មកលើខ្លួន នាំឱ្យគាត់បង្កទំនាស់ជាមួយគេ។ ជូនកាលគាត់ឃើញថាមានគេមកធ្វើបាប ឬវាយគាត់ ដូចជាមានព្រាយបិសាចជាដើម ធ្វើឱ្យគាត់មានអាកប្បកិរិយាតទល់។ ជួនកាលទៀត គាត់ឮសម្លេងធ្វើឱ្យគាត់សើច ករណី ទាំងនេះកើតមានចំពោះអ្នកឈឺ។
ជម្ងឺវិកលចរិតស្រួចស្រាវកើតឡើងភ្លាមៗ ធ្វើទុក្ខភ្លាមៗដល់អ្នកជម្ងឺ។ ឧទាហរណ៍ សិស្សដែលកំពុងប្រលង នៅពេលវិញ្ញាសារចេញមក គាត់អរពេក ស្រាប់តែទៅជាស្រែកឡូឡាមួយរំពេច។ ជួនកាល នៅពេលជួបបញ្ហាលំបាកខ្លាំង ដោះស្រាយមិនបាន ទៅ ជាវង្វេងវង្វាន់ស្មារតី។ ករណីខ្លះទៀតមនុស្សដែលគាត់ស្រឡាញ់ស្រាប់តែស្លាប់ទៅ ស្ដែងចេញធ្វើឱ្យប៉ះទង្គិចអារម្មណ៍ជាខ្លាំង។ ជួន កាលទៀត ជួបរឿងរន្ធត់ខ្លាំងពេក ទៅជានិយាយផ្ដេសផ្ដាស យំផងសើចផង រាំផងក៏មាន។
កត្ដាបង្កវិកលចរិតស្រួចស្រាវ
ជម្ងឺវិកលចរិតក៏ជាជម្ងឺសួពូជដែរ។ បាតុភូតទាំងឡាយដែលនាំឱ្យកើតជម្ងឺវិកលចរិតមាន៤យ៉ាង គឺកត្ដាចិត្ដសាស្ដ្រ សង្គម សាស្ដ្រ ជីវសាស្ដ្រ និងជំនឿ។
1. កត្ដាសង្គម ៖ សង្គមមានអស្ថេរភាព គ្រោះមហន្ដរាយ អំពើឆក់ប្លន់ ចាប់ជំរិត ធ្វើទារុណកម្ម ឬធ្វើឱ្យមានការភ័យខ្លាច ហួសហេតុពេក អាចបង្កជារោគវិកលចរិត។ កត្ដាគ្រោះមហន្ដរាយធម្មជាតិ ទឹកជំនន់ ខ្យល់ព្យុះ បន្ទុះភ្នំភ្លើង រញ្ជួយដីជាដើមក៏ជាដើម ហេតុដែរ។
2. កត្ដាចិត្ដសាស្ដ្រ ៖ មនុស្សម្នាក់ៗតែងតែគិតពីនេះពីនោះ មិនចេះចប់មិនចេះហើយ។ ការតូចចិត្ដខ្លួនឯង ដោយមានការ ប្រៀបធៀបរវាងខ្លួនឯង និងអ្នកដទៃ។ ប្រៀបធៀបថាមានសំណាងមិនដល់គេ ឬកើតនៅក្នុងត្រកូលដែលមានកេរិ៍្ដឈ្មោះមិនល្អជា ដើម។
3. កត្ដាជីវសាស្ដ្រ ៖ អាចបណ្ដាលមកពីនៅក្នុងខួរក្បាល ឬក្នុងសរីរាង្គ មានការប្រែប្រួល ដូចជាមានជម្ងឺពកកជាដើម ដែលធ្វើឱ្យប្រព័ន្ធអ័រម៉ូននៅក្នុងខួរក្បាលមានការប្រែប្រួលខុសធម្មតា។ ជួនកាលការប្រើប្រាស់ឱសថខុសមួយចំនួន ដូចជាថ្នាំគ័រទីកូអ៊ីដ ការប្រើប្រាស់គ្រឿងញៀនជាដើម ក៏ជំរុញឱ្យប្រព័ន្ធក្នុងខួរក្បាលដែលគ្រប់គ្រងអារម្មណ៍មានអស្ថេរភាព ធ្វើឱ្យមានជម្ងឺវិកលចរិត។ មួយចំណែកតូចទៀត បណ្ដាលមកពីកត្ដាសួពូជ ដែលឆ្លងទៅកូនចៅជំនាន់ក្រោយតាមរយៈហ្សែន។
4. កត្ដាជំនឿ ៖ ការជឿទៅលើព្រេងវាសនា ការជឿទៅលើសុបិន ព្រលឹង។ ជំនឿខ្លាំងពេក ព្រួយពេក ដេកយល់សប្ដិឃើញ រឿងរន្ធត់ខ្លាំង ភ្ញាក់ឡើងរវើរវាយ អាចក្លាយជាវិកលចរិត។
កត្ដាដែលនាំឱ្យមានវិកលចរិត មិនមែនកើតឡើងតែពីកត្ដាតែមួយទេ គឺផ្សំឡើងពីកត្ដាជាច្រើនផ្សំគ្នា។ ប៉ុន្ដែពេលខ្លះ មាន កត្ដាណាមួយដើរតួច្រើនជាងគេ។ មានន័យថានៅពេលគាត់ជួបបញ្ហាដែលប៉ះពាល់ទៅលើអារម្មណ៍របស់គាត់ កត្ដាទាំង៤ខាងលើធ្វើឱ្យ អារម្មណ៍របស់គាត់ទប់ទល់លែងបាន នាំឱ្យជះឥទ្ធិពលទៅលើគាត់ នាំឱ្យទៅជាឈឺ។ ហេតុនេះហើយបានជាអ្នកខ្លះជួបរឿងដូចគ្នា តែ កម្លាំងចិត្ដ និងជំហររបស់គេនៅរឹងមាំ។ គេគ្រាន់តែព្រួយបន្ដិចបន្ដួចតែប៉ុណ្ណោះ គេនឹងធូរស្រាលចិត្ដមកវិញ។ អ្នកដែលមានជំហរទន់ ជ្រាយឆាប់កើតជម្ងឺនេះ។
ផលវិបាករោគវិកលចរិតស្រួចស្រាវ
រំខានក្នុងគ្រួសារ ស្រែកឡូឡា រករឿងគេឯង ជួនកាលចង់សម្លាប់គេ ឬសម្លាប់ខ្លួនឯង។ ការរំខានអ្នកដទៃបង្កនូវការលំបាកស្មុគ្រស្មាញណាស់សម្រាប់មនុស្សក្នុងគ្រួសារ និងអ្នកនៅជុំវិញខ្លួន។ ប្រសិនបើការព្យាបាលមានការយឺតយ៉ាវ និងមិនត្រឹមត្រូវ នាំ ឱ្យអ្នកជម្ងឺនេះមានអាការកាន់តែធ្ងន់ធ្ងរថែមទៀត។
វិធានការណ៍បង្ការរោគវិកលចរិតស្រួចស្រាវ
ជម្ងឺវិកលចរិតស្រួចស្រាវនេះកើតឡើងក្នុងរយៈពេលខ្លី ហើយអាចបាត់ទៅវិញ ខ្លះទៀតទាល់តែមានការព្យាបាល។ រាល់ ជម្ងឺផ្លូវចិត្ដទាំងអស់អាចទប់ស្កាត់បាន បើនៅពេលមានបញ្ហាតិចតួច ត្រូវដោះស្រាយ មិនត្រូវទុកយូរទេ។ មិនត្រូវប្រាប់រឿងដែលមាន ការរន្ធត់ខ្លាំងដល់អ្នកដែលទន់ខ្សោយឱ្យដឹងទេ។ ត្រូវព្យាយាមប្រាប់គាត់សន្សឹមៗ ត្រូវពន្លត់រឿងរ៉ាវដែលកើតឡើងនៅក្នុងគ្រួសារ ដោយអប់រំពន្យល់សមាជិកក្នុងគ្រួសារឱ្យបានយល់ពីបុព្វហេតុដែលនាំឱ្យមានជម្ងឺវិកលចរិតនេះ។
ដំបូន្មានអ្នកជំនាញ
ដោយសារព្រះពុទ្ធសាសនាមិនមែនជាសាសនាសុទ្ធសាធ ជាទស្សនៈវិទ្យាផង ជាសង្គមវិទ្យាផង។ សូមលើកយកផ្នែកណា មួយដែលមានលក្ខណៈអប់រំមនុស្ស ដូចជាសីល៥ជាដើម ជាសីលដែលអប់រំមនុស្សឱ្យយល់ត្រឹមត្រូវ ធ្វើត្រឹមត្រូវ និងចេះគោរពគ្នា ទាំងនោះជាច្បាប់សម្រាប់រស់នៅ ដើម្បីបញ្ជៀសនូវការបះទង្គិចផ្លូវចិត្ដ។ ច្បាប់ស្រីហិតោបទេស និងច្បាប់បណ្ដាំឪពុក ច្បាប់ទាំងអស់ នេះ សុទ្ធតែអប់រំមនុស្សមិនឱ្យមានទំនាស់ ប្រកាន់យកនូវចរិតអហិង្សា ជាមធ្យោបាយមួយសម្រាប់រម្ងាប់នូវសេចក្ដីគ្រេវគ្រោធ ចៀស វាងបាននូវលោភៈ ទោសៈ ការប្រើសុរា និងគ្រឿងញៀនផ្សេងៗ។
ប្រភព ៖ ទស្សនាវដ្តី សុខភាពយើង លេខ០០៩ ខែតុលា ឆ្នាំ២០០៦
Leave a Reply