សង្គមកាន់​តែជឿន​លឿនការ​រស់នៅ​របស់​ប្រជាពល​រដ្ឋក៏​កាន់​ប្រែប្រួល សព្វថ្ងៃ​នេះការ​និយម​បរិភោគ​អាហារ​ក្រៅផ្ទះ ក្លាយ​ទៅជា​វប្បធម៌​ថ្មីមួយ​ទៀត​សម្រាប់​អ្នករស់​នៅទី​ក្រុង។ វប្បធម៌​នេះហើយ​បានជា​យើងសង្កេត​ឃើញថា​ការពុល​អាហារ​ក៏កើត មាន​ឡើងញឹក​ញាប់ច្រើន​ជាងពេល​មុន។ ដោយ​សារលក្ខណៈ​នៃការ​ពុល​អាហារ​មានច្រើន​ប្រភេទ​នោះ ទើបមូល​ហេតុបង្ក​ក៏មាន​ច្រើន យ៉ាង​ដែរ។ ហេតុនេះ​ហើយទើបទាម​ទារឱ្យ​អ្នក​បរិភោគ​ក៏ដូច​ជាអ្នក​ផលិត​ត្រូវយក​ចិត្ដទុក​ដាក់ឱ្យ​បានម៉ត់​ចត់ត្រឹម​ត្រូវ ទើប​ធានាបាន សុវ​ត្ថិភាព។

សូមលោក​អ្នកស្វែង​យល់អំពី​មូល​ហេតុនៃ​ការពុល​អាហារ តាមរយៈ​ការបក​ស្រាយ​របស់​លោកវេ​ជ្ជបណ្ឌិត សែន ពិសិដ្ឋ អនុប្រធាន​មន្ទីរ​សុខាភិ​បាលរាជ​ធានី​ភ្នំពេញ​ជាមួយ​ទស្សនា​វដ្ដី សុខភាព​យើង។

លក្ខណៈ​ចាំបាច់​ដែលបង្ក​ឱ្យកើត​មានការ​ពុល​អាហារ

មាន​លក្ខណៈ​ឬឱកាស​៥យ៉ាង​ដែលធ្វើ​ឱ្យកើត​មានការ​ពុល​អាហារ​ដោយ​បាក់តេរី។

1 . ការ​ចម្លងបាក់​តេរី​ទៅអាហារ​អាច​បណ្ដាល​មកពី​កត្ដា​មួយ​ចំនួន ៖

• អតិសុខុម​ប្រាណ​កើតមាន​ឡើងជា​ធម្មតា​នៅក្នុង ឬនៅ​លើប្រភេទ​អាហារ​ខ្លះ ដូចជា​ផ្លែឈើ បន្លែ ឬគ្រប់​សាច់ឆៅ​ទាំង អស់។
• ការចម្លង​បាក់តេរី​ពីអាហារ​មួយ(ឬពី​អ្វីមួយ)​ទៅអាហារ​មួយទៀត អាចកើត​មាននៅ​ពេលដែល​អាហារ ឬ​សម្ភារៈ​មាន បាក់តេរី​ចម្លងទៅ​អាហារ​ដែលគ្មាន​បាក់តេរី ដោយ​សារការ​រក្សាទុក​ដាក់ ឬប្រើ​សម្ភារៈ​មិនបាន​លាង​សម្អាត។
• ការខ្វះ​ខាត​អនាម័យ​ផ្ទាល់ខ្លួន​ជាប្រភព​មេរោគ​មួយដ៏​មានគ្រោះ​ថ្នាក់យ៉ាង​ខ្លាំងក្លា​បំផុត ជា​ពិសេស​ច្រមុះ មាត់ ដៃ ត្រចៀក មុខ ឬរោគ​ស្បែក ពោះ​វៀន របួស​មុត ឬដាច់​រលាត់​ជាដើម។ ការ​សិក្សា​បានឱ្យ​ដឹងថា រាល់​មនុស្ស​ដែលផ្ទុក​ទៅដោយ​បាក់តេរី ស្ដាហិ៍្វ​ឡូកូកនៅ​ក្នុងមាត់ ច្រមុះ ការ​អនុវត្ដន៍​អនាម័យ​មិនបាន​ល្អអាច​នឹង​ចម្លង​បាក់តេ​រីនេះដល់​អាហារ​បាន។
• ការ​លាង​សម្អាត​បន្ទប់ ឬសម្ភារៈ​មិន​សមស្រប ការ​ចោល​សម្រាម​មិនល្អ​ត្រឹមត្រូវ វត្ដមាន​របស់​សត្វចតុ​ប្បាទ បក្សី សត្វ ចង្រៃ ឬកណ្ដុរ​ជាដើម។

2 . អាហារ​សមស្រប​សម្រាប់​ការលូត​លាស់នៃ​មេរោគ ៖ អាហារ​ខ្លះអាច​ចាត់ទុក​ថាជា​អាហារ​ដែលមាន“គ្រោះថ្នាក់​ខ្ពស់” គឺអាហារ​ដែលគាំ​ទ្រដល់​ការរស់​នៅរីក​ដុះដាល​របស់​បាក់តេរី។ ក្នុង​អាហារ​នោះមាន​ប្រូតេអ៊ីន​ច្រើន សំណើម​ខ្ពស់ភះ​កណ្ដាល (មិនមែន​អាស៊ីត)។ ឧទា​ហរណ៍ ៖ អាហារ​គ្រោះថ្នាក់​ខ្ពស់មាន សាច់មាន់ ស៊ុត ទឹកដោះ​គោ ឬហ្វ្រូ​ម៉ាស អាហារ​សមុទ្រ ទឹក​ជ្រលក់ ឬទឹក​ស្រូប​អាហារ​(បាយ)។ អាហារ​ទាំងនេះ​ជាធម្មតា​តែងតែ​ដាក់ទុក​ក្នុងទូ​ទឹកកក។

3 . សីតុណ្ហ​ភាព ៖ បាក់តេរី​លូតលាស់​បានល្អ​បំផុត​នៅក្នុង​ចន្លោះ​សីតុណ្ហភាព​ពី៥ទៅ​៦០អង្សាសេ។ សីតុណ្ហ​ភាពកណ្ដាល ដែលអាច​រីកដុះ​ដាលរបស់​បាក់តេ​រីគឺនៅ​៣៧​អង្សាសេ។ ដូច្នេះ​ដើម្បី​ការពារ​ការរីក​ដុះដាល​គួរទុក​អាហារ​ក្នុងកម្រិត​ត្រជាក់​ក្រោម៥ អង្សាសេ​(សីតុណ្ហភាព​ដែលគ្មា​នសកម្មភាព) បាក់តេរី​រីកដុះ​ដាលយ៉ាង​យឺត​បំផុត។ អ្វីដែល​គួរឱ្យ​កត់សម្គាល់​នោះគឺ​ការធ្វើ​ឱ្យ​អាហារ កក គឺមិន​អាចសម្លាប់​បាក់តេរី​ឡើយ គ្រាន់តែ​ធ្វើឱ្យ​បាក់តេរី​សម្ងំ​ប៉ុណ្ណោះ។ សីតុណ្ហភាព​ក្នុងបន្ទប់​ធម្មតា​គឺមាន​លក្ខណៈ​អំណោយ​ផល ដល់​ការរីក​លូតលាស់​នៃបាក់​តេរី។

4 . រយៈពេល ៖ មានការ​ទាក់ទង​គ្នាយ៉ាង​ច្រើនរវាង​រយៈពេល សីតុណ្ហ​ភាព និងការ​រីកដុះ​ដាល។ បាក់តេរី​ត្រូវការ​ពេល សមល្មម​ក្នុងសីតុណ្ហ​ភាពគ្រោះ​ថ្នាក់​ដើម្បី​នឹង​បំបែក​ខ្លួនបង្ក​បង្កើតឱ្យ​មានចំនួន​បាក់តេរី​ច្រើន ដើម្បី​បង្កឱ្យ​មាន​ការពុល​ដែលមាន​នៅក្នុង អាហារ។ ដំណើរ​ការនេះជា​​ធម្មតា​ប្រព្រឹត្ដ​ទៅរវាង​ពី៣ទៅ​៥ម៉ោង ដោយ​ផ្អែកលើ​សីតុណ្ហភាព​របស់​អាហារ ប្រភេទ​អាហារ និង​ទំហំ នៃការ​ចម្លង។

5 . កម្រិត​បង្កជា​ជម្ងឺ ៖ អាស្រ័យ​ទៅលើ​បរិមាណ​របស់បាក់​តេរី ជា​ធម្មតា​ក្នុងរវាង​១លាន​បាក់តេរី​ក្នុង១​ក្រាមនៃ​អាហារ អាចធ្វើ​ឱ្យកើត​ជម្ងឺដល់​មនុស្ស។ ដូចបាន​រៀបរាប់​ខាងលើ​រួច បាក់តេរី​ជាធម្មតា​ត្រូវបង្ក​បង្កើតក្នុង​អាហារ​ពី៣​ទៅ៥​ម៉ោង ក្នុង សីតុណ្ហ​ភាពគ្រោះ​ថ្នាក់ ដើម្បី​ឱ្យបាន​ចំនួន​មួយដែល​បង្កើតឱ្យ​ទៅជា​ជម្ងឺ។

សភាព​ជម្ងឺធ្ងន់​ឬស្រាល ត្រូវភ្ជាប់​ទៅនឹង​កម្រិត​បង្ក​បង្កើត​របស់​បាក់តេរី ចំនួន​អាហារ​បរិភោគ សុខភាព និង​អាយុ​របស់ មនុស្ស ដែល​បរិភោគ​អាហារ​បានសេចក្ដី​ថា មនុស្ស​ចាស់ កុមារ មនុស្ស​មានជម្ងឺ មនុស្ស​មានសុខភាព​ខ្សោយ​អាចងាយ​ប្រឈម​មុខ ជាងមនុស្សធម្មតា។

ប្រភេទ​បាក់តេរី​ដែលបង្ក​ការពុល​អាហារ

មាន​ពពួកបាក់​តេរីមួយ​ចំនួនដែល​ឧស្សាហ៍​ជួបប្រទះ​នោះមាន​ដូចជា ៖

1 . ស្ដាហ្វីឡូ​កូគូស អូរេអ៊ុស មាន​ប្រភពមក​ពីច្រមុះ បំពង់ក ដៃ ស្បែក របួស​ឬដំបៅ​ស្បែក រលាក ឬរោគ​ស្បែកជា​ដើម។ រោគសញ្ញា​នៃការ​ពុលអា​ហារមាន​ដូចជា​ចង្អោរ ក្អួត ឈឺចុក​ចាប់ក្នុ​ងពោះ ឬរាក។

2 . អេសសេរី​ស្យា កូលី មាននៅ​ក្នុងលាមក​មនុស្ស ដែល​អាច​បណ្ដាល​ឱ្យលោក​អ្នកឈឺ​ក្បាល គ្រុនរងា រាក ក្អួត ឈឺពោះ ក្រោយពី​បានចម្លង​បាក់តេរី​ប្រភេទ​នេះរយៈ​ពេលពី​៥-៤៨ម៉ោង។

3 . សាល់ម៉ូ​ណែល​ឡា អាចចម្លង​តាមរយៈ​មនុស្ស សត្វ​ស្លាប ងាវ ស៊ុត និងទឹក​ដោះគោ​ឆៅ ជាមួយ​អាការ​គ្រុន ឈឺ​ក្បាល ឈឺពោះ ក្អួតជា​ដើម។

4 . ក្លូស្ដ្រី​ឌ្យូម ពែហ្វ្រាំង​ហ្សង់ មាននៅ​ក្នុងសាច់​គ្រប់​ប្រភេទ លាមក​មនុស្ស​សត្វ ដី ធូលី រុយ ហើយ​អាចធ្វើ​ឱ្យ​លោក អ្នក​ចង្អោរ ក្អួត ឈឺចុក​ចាប់ក្នុង​ពោះ ឬរាក។

5 . រីប្រីយូ​ប៉ារ៉ាអេ​ម៉ូលីទី​គុស មាននៅ​ក្នុង​អាហារ​សមុទ្រ។ រោគ​សញ្ញានៃកា​រពុល​របស់វា​គឺឈឺ​ចុកចាប់​ខ្លាំងក្នុ​ងពោះ រាក សុទ្ធតែ​ទឹក គ្រុន រងា ឈឺ​ក្បាល។

6 . បាសី​លុស សេរេអុស មាននៅ​ក្នុងម្សៅ គ្រាប់​ធញ្ញជាតិ គ្រឿង​ទេស នំសខ្យា​ឬបាយ។ អាចធ្វើ​ឱ្យលោក​អ្នកចង្អោរ ក្អួត ឈឺចុក​ចាប់ក្នុង​ពោះ រាក។

7 . ស៊ីហ្គា​តុកស៊ីន មាននៅ​ក្នុងត្រី​ដែលរស់​នៅក្បែរៗ​ថ្មតាម​ឆ្នេរ​សមុទ្រ។ អាហារ​ប្រភេទ​នេះការ​ពុលរបស់​វាមាន​ដូចជា​ក្អួត ឈឺចុក​ចាប់ខ្លាំង​ក្នុងពោះ ឈឺក្បាល គ្រុន រាក ចង្អោរ។

8 . លីស្ដេរី​យ៉ាម៉ូណូ​សីតូហ្សែន មាននៅ​ក្នុងសាច់​ក្លាស្សេ សាលាដ៍​ដែលទុក​យូរ ហ្វ្រូម៉ាស អាហារ​សមុទ្រ អាំងសាច់​មាន់កាប់ ដុំតូចៗ ហើយ​ចម្អិន​មិនឆ្អិន​ល្អ អាហារ​សមុទ្រឆៅ។ ការពុល​ដោយចាប់​ផ្ដើម​រោគសញ្ញា​ដំបូង​មិនជា​ខ្លាំងក្លា​ឡើយ​(គ្រុន ឈឺក្បាល ក្អួត រាក) បើជម្ងឺ​ធ្លាក់ដល់​សភាព​ធ្ងន់ធ្ងរ អាចបង្ក​ឱ្យកើត​មានជម្ងឺ​រលាក​ស្រោម​ខួរក្បាល ឬ​កំណើន​បរិមាណ​មេរោគ​ក្នុងឈាម​បាន។ បើ បាន​កើតមាន​ចំពោះ​កូនក្មេង អាច​បណ្ដាល​ឱ្យស្លាប់​បាន។

9 . យែស៊ី​ន្យា អិនតេរ៉ូ​កូលី​ទីកា មាននៅ​ក្នុងសាច់ សត្វស្លាប ផលិត​ផលទឹក​ដោះ ឬបន្លែ​ផ្សេងៗ។ លក្ខណៈ​ពុលមាន​ក្អួត ឈឺក្បាល ឈឺចាប់​ខ្លាំងក្នុង​ពោះ រាកសុទ្ធ​តែទឹក ឬគ្រុន​ក្ដៅ។

10 . កំពីឡូ​បាក់ទែរ អាន់តេរី​ទីស មាននៅ​ក្នុងមាន់ និងទឹក​ដោះដែល​មិនបាន​រម្ងាប់​មេរោគ តាម​របៀប​ប៉ាស្ទឺរ​កម្ម ពពួក សត្វចតុ​ប្បាទ​ផ្សេងៗ។ រោគ​សញ្ញានៃ​ការពុល​អាហារ​ប្រភេទ​នេះមាន គ្រុន ក្អួត ឈឺពោះ រាក។

ដំបូ​ន្មានអ្នក​ជំនាញ

លោកអ្នក​បានជ្រាប​អំពី​មូលហេតុ​បង្ក និង​ពពួក​បាក់តេរី​មួយ​ចំនួន ដែលអាច​ឱ្យលោក​អ្នកមាន​គ្រោះថ្នាក់​ដោយ​សារ​ការ ពុល​អាហារ​បាន។ ហេតុនេះ​តោងលោក​អ្នកប្រុង​ប្រយ័ត្ន​រាល់ការ​បរិភោគ​អាហារ​ប្រភេទ​ខ្លះដូចដែល​បានរៀប​រាប់ជូន​ខាងលើ។ ប្រសិន បើលោក​អ្នកសង្ស័យ​ថាមាន​បញ្ហា​ពុល​អាហារ សូម​ប្រញាប់​ទៅមន្ទីរ​ពេទ្យ​ជា​បន្ទាន់។

ប្រភព ៖ ទស្សនាវដ្តី សុខភាពយើង លេខ៣៨ ខែមិនា ឆ្នាំ២០០៩